6. Tashkilotlar va ularni boshqarish

Tompson buyicha texnologiyalar tasniflanishi: 
1. 
Kup buginli texnologiyalar. 
2. 
Vositachi texnologiyalar. 
3. 
Intensiv texnologiyalar. 
Odamlar muxim ichki o’zgaruvchidir. Korxona faoliyati asosan odamlarga boglikdir. Ular 
boshkaruv modelida markaziy urinni egallaydilar. Odamlarni tashkilotning samarali faoliyatiga 
ta’sirini ta’minlash omillari kuyidagilardan iboratdir: 
1. Kobiliyat. 2. Sodiklik. 3. Extiyojlar. 4. Kutish. 5. Kabul kilish. 6. Nuktai nazar. 7. 
Kadriyatlar. 8. Ichki muxit. 9. Ilgorlik. 
3. Tashqi muxit. 
Tashkilotlarning muvaffakiyati uni o’rab turgan tashki muxitga boglik, chunki tashkiliy 
ochik
sistema bulganligi sababli unga kuplab omillar ta’sir kursatadi. Xozirgi vaktda boshkaruv 
funktsiyalarini samarali tarzda amalag oshirish uchun murakkab bulgan tashki olamdagi 
uzgarishlarni xisobga olish zarur. CHarl’z Darvannning rivojlanish nazariyasiga muvofik 
biologik organizmlar atrof-muxitga moslashib boradilar va yaxshi moslashganlari yashab 

---

koladtlar. Tashkilotlar xam shunga uxshab tashki muxitga moslashishlari lozim. Moslasha 
olmaganlari asta-sekin yopilib, yukalib ketadi. 
1. Tugri ta’sir muxiti.
Tashkilotga ta’sir etuvchi muxit tugri va kiyosiy ta’sir muxitga bulinadi. Tashkilotda 
amalga oshirilayotgan ishlarga tugridan-tugri ta’sir kusatayotgan omillar tugri ta’sir muxiti 
xisoblanadi. 
Ushbu omillarga kuyidagilar kiradi: ta’minotchilar, mexnat resurslari, Qonunlar va davlat, 
muassasalari, iste’molchilar, rakobatdoshlar. 
Iste’molchilar korxona faloliyatida muxim urin tutadilar. Ishlab chikarishgan maxsulot 
sotilishi va iste’molchilarning extiyojlarini kondirish lozim.Iste’molchilar kanday maxsulot, 
kancha va kanday narxda uzlari uchun zarurligini aniklab, tashkilot uchun juda kup narsani xal 
kiladilar. Iste’molchilar talabidan kelib chikib, korxonalar, ta’minotchilar bilan munosabatlarni 
uzgartiradilar, barcha faoliyatni iste’molchilarga moslashtiradilar. 
Rakobatdoshlar xam tashkilot faoliyatda muxim urin tutadi.