7 – mа’ruzа: Elektr kаttаliklаrning o‘lchоvlаri

Sig’im o’lchovlari. Sig‟imning namunaviy va ishchi o‟lchovlari sifatida 
o‟zgarmas va o‟zgaruvchan sig‟imli havo va boshqa turdagi dielektrikli (slyudali) 
kondensatorlari hizmat qiladi. Sig‟im o‟lchovlariga quyidagi talablar qo‟yiladi: 
chastota va haroratning o‟zgarishi hamda vaqt o‟tishi bilan sig‟imning kam 
o‟zgarishi; dielektrik isrofning harakterlovchi isrof burchagi tangensining kichik 
bo‟lishi; izolyatsiya qarshiligining kattaligi va boshqalar. Havo dielektrikli 
kondensatorlar yuqoridagi talablarga javob bersada, sig‟im qiymatining kichikligi 
tufayli geometrik o‟lchamlari nisbatan katta bo‟ladi. Slyuda dielektrikli 
kondensatorlarda sig‟im qiymati nisbatan katta (1μF) bo‟lsada, isrof burchagining 
tangensi katta bo‟ladi. Alohida sig‟im o‟lchovlari bilan bir qatorda sig‟im 
magazinlari ham ishlatiladi. Bu sig‟im magazinlari bilan 0.0001 … 1000 μF 
oralig‟idagi sig‟imlarni olish mumkin. 
Nazorat sinov savollari 
1. O„lchоv dеb qаndаy vоsitаgа аytilаdi? 
2. Stаndаrt nаmunа, nаmunаviy mоddа dеb nimаgа аytilаdi? 
3. O„lchоvning qаndаy turlаri mаvjud? 
4. Etаlоn dеb qаndаy vоsitаgа аytilаdi? 
5. Qаrshilik, induktivlik o„lchоvlаri to„g„risidа tushuntiring?