7- мавзу: корхонанинг асосий фондлари ва ишлаб чиқариш қуввати

Асосий воситалар ҳолатини таҳлил қилишда уларни ифодаловчи 
кўрсаткичларни ҳисоблаш лозим. Уни таҳлил қилиш учун бизнес-режа ҳисоб ва 
ҳисобот 
маълумотларидан 
фойдаланилади. 
Унда 
бизнес-режадаги 
маълумотлари ҳақиқий маълумотлар билан таққосланиб, ўзгаришларнинг 
яхшиланганлиги ёки ёмонлашиш сабаблари аниқланади. 
Асосий воситалар иқтисодий тузилишини ва ҳолатини ифодалаш учун 
кўрсаткичлар тизимидан фойдаланилади. 
8-жадвал 
Асосий воситалар (Ав.) ҳолатини ифодаловчи кўрсаткичлар 
Кўрсаткичларнинг номи 
Нимани ифодалаши (мазмуни) 
Аниқланиш формуласи 
1.Асосий 
воситаларнинг 
умумий 
маблағлардаги 
ҳиссаси 
Асосий 
воситаларнинг 
умумий 
маблағларда 
неча 
фоиз 
ташкил 
қилишини кўрсатади 
А
в
/Б 
2.Асосий воситалар фаол 
қисмининг (Авф) таркибий 
тузилиши 
Асосий воситалар фаол қисмининг 
умумий асосий воситалар суммасида 
неча 
фоиз 
ташкил 
қилишини 
ифодалайди 
Авф/ А
в
3.Асосий 
воситаларнинг 
эскириш коэффициенти 
Умумий асосий воситалар қийматининг 
қанча 
қисми 
эскириш 
суммасига 
тенглигини кўрсатади 
Ав.эс/Ав.йб 
4.Асосий 
воситаларнинг 
янгиланиш коэффициенти 
Шу ҳисобот даврида янгидан ишга 
туширилган 
асосий 
воситалар 
қисмининг умумий йил охиридаги 
асосий 
воситалардаги 
ҳиссасини 
ифодалайди 
Ав.янг/Ав.йо. 
5.Асосий 
воситаларнинг 
яроқлилик коэффициенти 
Умумий асосий воситалар қийматининг 
қанча 
қисми 
қолдиқ 
қийматда 
эканлигини ифодалайди 
(Ав-Ав.эс.)/Ав 
6.Асосий 
воситаларнинг 
чиқарилиш коэффициенти 
Асосий воситаларнинг қанча қисми 
ҳисобдан 
чиқарилганлигини 
ифодалайди 
Ав.чиқ./Ав 
Эскириш коэффиценти
(Кэск) эскириш суммасининг асосий воситалар 
бошланғич қийматига нисбати сифатида қуйидаги формула орқали аниқланади: 
сатр
Ф
сатр
Ф
Авбк
Авэ
Кэск




010
011
1
1
Бунда: 
Авэ – асосий воситалар эскириш суммаси; 
Авбқ – асосий воситаларниниг бошланғичқиймати; 
Ф1 – 1-шаклдаги “Бухгалтерия баланси»; 
010 ва 011-сатрлар – баланс сатрлари. 
Асосий воситалар