7 ona tili javobi docx

QARATQICH(-ning+): oldi, osti, usti…
NAMUNAVIY TESTLAR
1.
Sof ko'makchi qo'llangan gapni toping.
A) Barchasidan qovun soz, paykal uzra dumalar
B) Gap futbol o'yini ustida ketardi
C) Gapirishdan avval yaxshilab o'ylash lozim
D) Muxbirimiz telefon orqali xabar berdi
2. Qaysi qatorda vazifadosh ko'makchi otlashgan
so'zdan keyin qo'llangan?
A) Insonning fe'l-atvoriga qarab unga baho berishadi
B) Yomonlarning qoshida yalinish yaxshilaming ishi
emas
C) To'ydan keyin nog'ora chal- moq - nodonlar ishi
D) Bitmas-tuganmas bilimning tagida mashaqqat
yotadi
3. Yarim ular futbol haqida nazariy bilimlarga ega
bo’lishimizni talab qiladilar.
Ushbu gapdagi ko'makchining ma'no turini
belgilang.
A) maqsad ma'nosi B) yo'nalish ma'nosi
C) chegara ma'nosi
D) fikr mavzusi ma'nosi

---

19
BOG‘LOVCHILAR
Ikki va undan ortiq gap bo‘lagi yoki qo‘shma gap tarkibidagi sodda gaplarni
o‘zaro bog‘lash uchun xizmat qiluvchi yordamchi so‘zlarga bog‘lovchi deyiladi.
Masalan: va, ammo, lekin, biroq, chunki, yo... yo, dam... dam, goh... goh singari.
Vazifasiga kora bog‘lovchilar teng va ergashtiruvchi bog‘lovchilarga bo‘linadi.
O‘zaro teng munosabatdagi gap bo‘laklari va gaplarni bog‘lab keluvchi
bog‘lovchilar TENG BOG‘LOVCHILAR hisoblanadi. Teng bog‘lovchilar gap
bo‘laklari va gaplarni bog‘lash bilan birga ular o‘rtasidagi mazmuniy
munosabatni ham ro‘yobga chiqaradi. Shunga ko‘ra teng bog‘lovchilar quyidagi
guruhlarga bo‘linadi:
1) biriktiruv bog‘lovchilari: va, hamda, bilan, ham;
2) zidlov bog‘lovchilari: ammo, lekin, biroq;
3) ayiruv bog‘lovchilari: yoki, yo ... yo, goh ... goh, dam ... dam, bir ... bir,
ba’zan ... ba’zan, xoh ... xoh; 4) inkor bog‘lovchisi: na ... na.
Bog‘lovchilar ham xuddi ko‘makchilar singari sof va vazifadosh turlarga
bo‘linadi. Faqat bog‘lovchi vazifasini bajaruvchi yordamchi so‘zlar sof
bog‘lovchilar sanaladi: va, lekin, ammo, biroq kabi. Bir o‘rinda bog‘lovchi,
boshqa o‘rinda ko‘makchi, yuklama yoki modal so‘z vazifasida keluvchi
bog‘lovchilar vazifadosh bog‘lovchilar sanaladi. Masalan: Yozda Buxoroga
qarindoshlarimizni ko‘rgani bordik ham (bog‘lovchi) tarixiy obidalarni tomosha
qildik. Bilimli kishi o‘lsa ham (yuklama) uning nomi o‘ch-maydi...
Teng munosabatdagi gap bo‘laklarini va gaplarni o‘zaro biriktirib keluvchi
bog‘lovchilar biriktiruv bog‘lovchilari hisoblanadi. Biriktiruv bog‘lovchilariga