8. 2-mavzu: Simmetrik ko’p protsessorli kompyuter tizimlari. Klasterli ishlov berish tizimlari. Neyrokompyuterlar

SMP–arxitekturaning asosiy afzalliklari



SMP (Symmetric multiprocessing) Simmetrik ko’p protsessorli ishlov berish – ko’p protsessorli kompyuter apparat va dasturiy arxitekturasini o’z ichiga oladi, unda ikki yoki undan ko’p bir xil protsessorlar umumiy asosiy xotiraga ulanadi, barcha kiritish va chiqarish qurilmalariga to’liq kirish huquqiga ega va barcha protsessorlarga bir xil yondashadigan, maxsus vazifalar uchun zahiralanmaydigan operatsion tizimning yagona namunasi tomonidan boshqariladi.
SMP – bu umumiy operatsion tizim va xotirani ulashadigan bir nechta protsessorlar tomonidan dasturlarni qayta ishlash.
Bugungi kunda ko’p protsessorli tizimlar SMP arxitekturasidan foydalanadi. Ko’p yadroli protsessorlarda SMP arxitekturasi yadrolarda qo’llaniladi, ularni alohida protsessor sifatida ko’rib chiqadi.

8.2.2-rasm. SMP arxitekturasi.
SMP tizimlari bir-biridan mustaqil ravishda ishlaydigan bir xil protsessorlarga ega bo’lgan bir-biriga bog’langan ko’p protsessorli tizim hisoblanadi.
Turli xil dasturlarni bajaradigan va turli xil ma’lumotlar to’plamlarida ishlaydigan har bir protsessor tizim shinasi yordamida ulangan umumiy resurslarni (xotira, kiritish/chiqarish, uzilishlar tizimi va boshqalar) almashish imkoniyatiga ega.
Odatda har bir protsessor asosiy xotira ma’lumotlariga kirishni tezlashtirish va tizim shinasining harakatlanishini kamaytirish uchun kesh-xotira (yoki kesh) deb nomlanadigan yuqori tezlikdagi shaxsiy xotiraga ega.
SMP arxitekturasi qo’llanilishi. Vaqtni taqsimlash va server tizimlari ko’pincha SMP-ni ilovalarda o’zgarishsiz ishlatishi mumkin, chunki ular bir nechta jarayonga ega bo’lishi mumkin, va bir nechta protsessorlardan foydalanadigan tizim turli xil protsessorlarda turli xil jarayonlarni boshqarishi mumkin.
Shaxsiy kompyuterlarda SMP o’zgartirilmagan ilovalar uchun kamroq foydalidir. Agar tizim kamdan-kam hollarda birdaniga bir nechta jarayonni ishga tushursa, SMP faqat ko’p oqimli (ko’p vazifali) ishlov berish uchun o’zgartirilgan ilovalar uchun foydalidir.