Bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda agrosanoat majmuasida tarmoqlararo kooperatsiya shakllarining xilma-xilligini uch guruhga birlashtirish mumkin. - Birinchisi, oziq-ovqat bozorlarida hukmronlik qiluvchi sanoat va tijorat korporatsiyalari shaklidagi vertikal integratsiya tizimini o'z ichiga oladi. AQSH va Buyuk Britaniyaning agrosanoat majmuasida ustun rivojlanish kuzatildi.
- Ikkinchisi agrosanoat ishlab chiqarishini tashkil etishda kooperatsiya tizimining yuqori ulushi bilan tavsiflanadi va Skandinaviya mamlakatlarida - Shvetsiya, Daniya, Norvegiya, Finlyandiyada amalga oshiriladi.
- Uchinchisi, oziq-ovqat bozorini tartibga solishning davlat usullari bilan birgalikda kooperativ va korporativ tuzilmalar tizimini o'z ichiga oladi - Frantsiya, Yaponiya va boshqa bir qator mamlakatlar.
Amerika Qo‘shma Shtatlarida kooperativlarni quyidagi yo‘nalishlarda faoliyat yuritayotganligi kuzatish mumkin 1. Markazlashgan kooperativlar to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zining a'zolariga xizmat qiladi. AQShda ko‘pgina kooperativlar shunday kooperativlardir. 2. Federativ kooperativlar. Kooperativlar mulki asosida tashkil etilgan va uni kooperativlar nazorat qiladi. 3. Gibrid kooperativlar. Bir qancha katta kooperativlar har ikkala yo‘nalishda ham tuzilgan bo‘ladi. Ya'ni markazlashgan va federativ kooperativlarning aralashmasidan. Bunday kooperativlarni gibrid kooperativlar deb atash mumkin. 4. Boshqa biznes tarkiblar. Bunga qo‘shma korxonalar, xolding kompaniyalar, informasion ulushli tashkilotlar kiritiladi. 5. Yangi avlod kooperativlari. Yangi avlod kooperativlari “yangi to‘lqin va qo‘shilgan qiymat kooperativlari” deb nomlanadi.
Кооперативларнинг туркумланиши
Фаолиятига қараб
Мақсадига қараб
Интеграциявийалоқаларига қараб
Мақомига қараб
Фаолият йўналишига қараб
Ишлаб чиқарувчи
Хизмат кўрсатувчи
Нотижорат
Истеъмол
Тижорат
Маҳаллий
Горизонтал
Вертикал
Диверсификация-
лашган
Молиявий
Агросаноат
Агросаноат-хизмат
Фаолият кўламига қараб
Миллий
Минтақавий
Юридик шахс ҳосил қилмасдан
Юридик шахс ҳосил қилиб
Do'stlaringiz bilan baham: |
