8-sinf ona tili darsligidagi mashqlar, matnlar, lug`atlar

Uslubiy bo`yoqdorlikni oshirish maqsadida 
O`quvchiga yodlab qolinishi oson bo`lishi maqsadida 
Savol va topshiriqlar 
1. Odatda, gap bo ‘laklari qanday tartibda bo ‘ladi?-ega, unga bog`langan bo`laklar, 
keyin kesim keladi. 
2. Gap bo ‘lagini kesimning oldiga о ‘tkazmay ham, ma ’nosini ta ’kidlash
mumkinmi?-yo`q. 
3. Ilmiy va rasmiy uslubda gap b o ‘laklarining odatdagi tartibiga rioya
qilinmasa, nima bo‘ladi?-mazmun o`zgarib ketishi mumkin.Uslubiy xato kelib 
chiqadi 
4. She ’riy matnlarda gap bo ‘laklarining о ‘zgargan tartibi qanday ehtiyojlar
asosida sodir bo ‘ladi?-qofiyani saqlash,uslubiy bo`yopqdorlikni oshirish uchun 
132-topshiriq. Sutka qismlarini ifodalovchi so‘zlar lug‘atini tuzing vanutqda 
qo‘Ilash uchun eslab qoling. Bunda ota-onangiz, buvi-buvalaringiz 
yordamidan foydalaning. «Kim ko‘proq topadi?» musobaqasiga 
tayyorlaning. 
Sutka qismlarini ifodalovchi so‘zlar ishtirokida “Kun tartibim” mavzusida yozma 
matn yarating. 
 
 
69-70 DARS MATN VA LUG‘ATLAR BILAN ISHLASH 
 
 
133-topshiriq. Matnni diqqat bilan o‘qib chiqing.  
SO‘Z SEHRI  
1.Hukmnoma  
O‘xshamag‘an yerda bir xotinning arzga kelishi qo‘rboshining ko‘ngliga shubha soldi. 
Majhula xotinning qanday arzi bo‘lg‘anlig‘ini bilib ketishka tilasa ham, qushbegidan 
ruxsat olib qo‘yg‘ani uchun mahkamadan chiqishga majbur edi. Qo‘rboshi mahkama 
eshigidan dahlizga chiqar ekan, eskigina paranjiga o‘ralg‘an bir xotin qushbegi 

---

to‘g‘risig‘a to‘xtab, bukilib ta’zim qildi. Xotinda hayajon va entikish holatlari bor edi. 
Shuning uchun qo‘rboshining boyag‘i shubhasi yana kuchaydi, qushbegining ko‘zidan 
yo‘qolib turish maqsadida o‘zini eshikning orqasiga olib, ketmay to‘xtadi.
Xotin shoshilib kavshini yeshdi-da, eshik ostida nimanidir paranji ichidan oxtarindi. 
Xotinning bu harakatiga tushunolmay ajablangan qushbegi:
− Ichkariga kirib arzingizni so‘zlang, opa, − dedi.
Xotin ichkariga kirdi va qushbegi oldig‘a borib, unga nimadir berdi-da, orqasig‘a qaytib, 
eshik yonig‘a kelib turdi. Xotinning berib ketkan narsasi uch, to‘rt buklangan bir qog‘oz 
edi. Qushbegi sekin-sekin qog‘oz taxtlarini ocha boshladi...
− Xudo rizosi uchun tezroq. Yo‘qsa... ikki gunohsizning qonlarig‘a botarsiz!
Xotinning bu so‘zidan a’yon bir-birlariga qarashdilar. Qushbegi tez-tez qog‘oz taxlarini 
ochib bitirdi va yo‘g‘on qalam bilan yozilgan uzun bir maktubni o‘qumoqqa oldi.
Maktubni o‘qub chiqish uzoqqa cho‘zilg‘anliqdan nihoyatda toqatsizlashgan edi. Oxirda 
qushbegi maktubning so‘ngrog‘ig‘a kelib to‘xtadi-da, chaqirdi:
− Pirmat, Pirmat!