9 mavzu: ish haqini aniqlash

Moliyaviy siyosat – davlatning o’z vazifalarini amalga oshirish uchun moliyani tashkil etish va foydalanish bo’yicha chora-tadbirlar majmui.


BIZNES VA UNING SIKLLARI
Bugungi dunyo iqtisodiy sikllarga xuddi qadimgi misrliklar Nil 
daryosining toshqinlariga qaragandek qaraydi. Hodisa davriy takrorlanib 
turadi. U hamma uchun ulkan ahamiyat kasb etadi. Biroq uning sabablari noma’lum. 
Jon Beyts Klark, amerikalik iqtisodchi 

Afsuski, jamiyatning iqtisodiy taraqqiyot tarixi iqtisodiyotning hech qachon 

tekis va silliq yo‘l bilan, olg‘a rivojlanish yo‘lidan ketmaganligini yaqqol namoyon 
etmoqda. Bu tarix o‘zining turli bosqichlarda iqtisodiy kon’yunkturaning bir-birini 
davriy ravishda almashtirib turgan va almashtirib kelayotgan tanazzul yoki 
yuksalishni boshidan kechirib keldi. Bu o‘zgarishlar makroiqtisodiy beqarorlik 
yoki bozor iqtisodiyoti rivojlanishining davriyligi deb ataladi. 
Takror ishlab chiqarish inqirozlari, ya’ni siklik tebranishlarni vujudga 
keltiruvchi to‘lovga layoqatli talabning yo‘qligi XIX asrning boshidan buyon 
muntazam hodisaga aylanib bormoqda. Angliyada 1825 yilda yuz beran inqiroz birinchi mahalliy inqiroz deb, 1857 yilgi inqiroz esa birinchi jahon inqirozi deb nomlanmoqda. Jahon iqtisodiyotini ma’lum bir davriylik bilan larzaga solib kelayotgan inqirozlar tarixi ana shundan boshlanadi.
Tabiiyki, inqirozlar nazariyotchi iqtisodchilarning e’tiborini o‘ziga jalb qiladi. 
Turli davrlarda siklik tebranishlar ustida Sismondi, Marks, Juglyar,Shumpeter, Kondratev kabi buyuk iqtisodchilar tadqiqotlari olib bordilar. Hukumatning amaliy faoliyat sohasidagi vazifasi har doim siklik tebranishlarni tartibga solish, silliqlash bo‘lgan va shunday bo‘lib kelmoqda. 
Biroq, buni qanday usul va vositalari yordamida amalga oshirish mumkinligini ko‘rib chiqishdan avval iqtisodiy siklning o‘z xarakteristikasi, uning turlari va xususiyatlari ustida to‘xtalib o‘tish lozim.