9-мавзу: ишлаб чиқариш омиллари бозори: меҳнат бозори режа: Рақобатлашган меҳнат бозори

Меҳнат

нархи, W

• Меҳнат сарфи, L

• D=MRPL

• S=MRC

• We

• E

• Le

• 0

• 3-расм. Иш ҳақи билан ишчи кучига талаб ўртасидаги боғлиқлик

• DL=MRPL

• SeL

• S1L

• W

• W1

• W2

• We

• L1

• L0

• L2

• 4-расм. Тармоқ меҳнат бозори

• Тармоқ бўйича меҳнат бозорини кўриб чиқамиз. Умумий бозор талаби тармоқдаги фирмалар талаблари йиғиндиси билан аниқланади.

• W

• We

• E

• DTL= (MRP)i

• STL= (MRC)i

• Le

• L

• 5-расм. Иш вақти ва дам олиш ўртасидаги боғлиқлик

• Ҳар бир ишчи олдидаги масала, бу қанча ишлаб, қанча дам олиш муаммосидир. Агар суткада 24 соат бўладиган бўлса, ишчи 24 соат ишласа, у M сўмга тенг бўлган максимал даромад олиш мумкин. Агар у ишламаса, унинг максимал дам олиши бир суткага, яъни, 24 соатга тенг бўлади. Ишчининг "даромад ва бўш вақти" бюджет чизиғини чизиғи орқали ифодалаш мумкин. Маълумки, ишчи ҳар доим суткасига 24 соат ишлайвермайди. Табиийки, ишчининг иш вақти чегараланган бўлади, у маълум вақт дам олиб, ўзининг ишлаш қобилиятини тиклаш керак бўлади. Бундан ташқари, дам олиш уни маънавий ўсишини таъминлайди. Демак, ишчи маълум вақт ишлаб, маълум миқдорда даромад олса, у маълум вақт дам олганда ҳам қандайдир наф олади (маънавий ўсиш, завқланиш).

•