А. А. Абидов, Н. Ю. Власова

Энг яхши ЭҲАТни танлашга замонавий ѐндашув. Корхонанинг энг 
яхши ЭҲАТини танлашга замонавий ѐндашув бундай тизимларни баҳолашда 
дарҳол бир неча муҳим мезонларни бир вақтда ҳисобга олишни кўзда тутади.
Корхона энг яхши электрон ҳужжат алмашув тизими қуйидаги муҳим 
сифатларни ўзида жамлаши керак:
- иш юритиш талабларини таъминлаш келиштириш, тасдиқлаш ва 
ҳужжатлар ижросини назорат қилиш, қарорни яратиш, ходимлар ҳужжатлари 
билан танишиш, хабар хатлари ва ҳужжатларни e-mail бўйича автоматик 
тарқатиш, ишларни шакллантириш; 
- ҳужжатлар билан иш тарихини юритиш;
- MS Office билан интеграция, корхонада мавжуд иловалар билан 
интеграция, ихтиѐрий ҳисобдорликни яратиш, ўрнатиш ва дастурлаш бўйича 
оддий стандарт воситалардан фойдаланиш; 
- web-браузер орқали, электрон почта ва SMS бўйича корхона 
бўлинмалари ва офислар билан хавфсиз ишлаш; 
- ҳужжат ва лойиҳалар билан гуруҳли ишлаш воситалари;
- тўлов ҳужжатлари билан ишлаш, ҳужжатларнинг тўлов ҳуқуқини 
юритиш;
- ҳужжатлар билан ишлаш бўйича ходимлар юкламасини календарь 
режалаштириш ва назорат қилиш; 

---

91 
- якуний фойдаланувчи учун тизим билан ишлаш оддийлиги, тизимга 
хизмат кўрсатиш осонлиги ва паст қиймат, тизимни янги ҳужжат турларига 
мослаштириш оддийлиги; 
- web-технологияларда амалга ошириш.
4. ЭҲАТ бозорини баҳолаш. Функционал ЭҲАТлар бозори ажратилган 
мезонлар гуруҳи бозорида мавжуд кўплаб ЭҲАТлар асосида баҳоланади ва 
маҳсулотларнинг эргонометрик тавсифларини баҳолаш услуби бўйича амалга 
оширилиши мумкин. Ушбу услуб бўйича ЭҲАТни баҳоловчи экспертлар 
гуруҳи баҳоларини ўртачалаштириш кўзда тутилади.
Ҳар бир тавсиф учун бир неча экспертларнинг баҳолари асосида 10 балли 
шкала бўйича қийматнинг ўртача ўлчанган оғирлик коэффициенти белгиланади 
(1-2 формулалар). 
(1) 
бунда: K
J 
– комплекс ялпи коэффициент; К
nj 
– комплекс меъѐрланган 
оғирлик коэффициенти; j – комплекс оғирлик коэффициент рақами; m – 
комплекс оғирлик коэффициентлари сони.
(2)