A avloniy nomidagi xalq ta’limi muammolarini o‘rganish va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot

 
4-savol 
Novvoy oshgan xamirdan non yasab, tandirga yopganda bug‘ va gaz pufakchalari 
kengayadi. Nima sababdan gaz va bug‘ qizdirilganda kengayadi?
A. Ularning molekulalari kattalashadi 
B. Ularning molekulalari tezroq harakatlanadi
C. Ularning molekulalari soni ortadi 
D. Ularning molekulalari kamroq to‘qnashadi
Baholash mezoni.
Mazkur topshiriqni bajarishda fizika fanidan moddalarning issiqlikdan 
kengayishiga oid bilimlarni yodga olish kerak: gazsimon moddalar qizdirilganda 
molekulalarning harakati tezlashadi, gaz molekulalari orasidagi masofa ortadi. Agar 
o‘quvchilar to‘g‘ri javob sifatida “B Ularning molekulalari tezroq harakatlanadi”ni 
belgilashsa, u to‘liq qabul qilinadi (1 ball), boshqa javoblar yoki javob yo‘q bo‘lsa, 
qabul qilinmaydi (0 ball).
Mazkur savol o‘quvchilarning hodisalarni ilmiy jihatdan tushuntirish 
kompetensiyasini baholashga qaratilgan. 
TAMAKI CHEKISH 
Tamaki sigaret, sigar va chekish naychalari ko‘rinishida chekiladi. 
Tadqiqotlardan ko‘rinadiki, butun dunyoda har kuni 13 500 ga yaqin odam tamaki 
chekish bilan bog‘liq kasalliklardan o‘ladi. 2020-yilga kelib, dunyodagi barcha 
o‘limlarning 12 % iga tamaki chekish bilan bog‘liq kasalliklar sabab bo‘lishi 
prognoz qilinmoqda. Tamaki tutuni tarkibiga ko‘plab zararli moddalar kiradi. Eng 
ko‘p zarar yetkazadigan moddalar: smola, nikotin va uglerod monoksidi.

---

1-SAVOL. Tamaki tutuni o‘pkalarga yutiladi. Tutundagi smola o‘pkalarga 
yig‘iladi va bu o‘pkalarning normal faoliyatiga to‘sqinlik qiladi. Quyidagilarning 
qaysi biri o‘pkalarning funksiyasidir?
A) Kislorodga to‘yingan qonni tanangizning barcha qismlariga yetkazib 
berish 
B) Siz nafas olayotgan kislorodning bir qismini qoningizga o‘tkazib berish