А д м а д ж о н с о л и е в, а б д у м а л и к у с м о н о в

К и л и н м а й д и г а н
атроф-му^ит, таш ки лот н и н г ф ао л и я ти ва унинг 
маркети н г р е ж аси с а м а р а д о р л и г и ^ а ^ и д а ахборот) га эга бу­
лиш и керак. Бунинг учун у и стеъ м ол чи л арн ин г к ° ни1^иш Да" 
р а ж а с и н и ан и к л аш и , р а к о б а т д а г и й у н а л и ш л а р н и урган и ш и , 
з^укумат и д о р а л а р и билан у з а р о м у н о са б а тл а р и н и б а^ о л аш и , 
иктисодиётнинг а^в ол и в а р ес у р сл ар тан ки сли ги э^тим олини 
кузатиш и, м уста^и л оммавий ах б орот воси тал ари н и урганиш и, 
сотишнинг ва фой дани н г усиб бориш ини т а ^ л и л этиш и, сотиш 
тармок;ларининг турли
катнашчилаРи 
билан м у з о к а р а л а р олиб 
бориши, ахб орот олиш ва ба.^олашнинг б о ш ка у с у л л а р и д а н
ф ой д а л ан и ш и керак.
Ф и рм а ан а шу ахб орот айни пайтнинг узи да узи ни н г ф ар к - 
ли а ф з а л л и к л а р и д а н ф о й д а л а н г а н ^о л д а уз стратеги яси н и
а т -
роф-м ухитга м ослаш ти риб олиш и лозим булади. У зок в а к т
м у в а ф ф а к и я т л и и ш л а ш учун ф и р м а маркети н гни н г умумий 
р е ж аси га м увоф и к ке л а д и ган янги реа л и м ко н и ятл ар н и мун- 
та з а м к иДиРиб топиши, шунингдек, м а р кети н г стратегиясини 
К а й т а
куриб чикиши билан ж и д д и й х а в ф -х а т а р г а тай ёр ту- 
риши даркор.
М арк ети н г ш а б к у р л н ги д а н , м аркети н г ва унинг му^итига 
в а к т и н ч а л и к ва чеклан ган н а з а р б и лан к а Раш Дан и л о ж и бо- 
рича к очиш керак. С а м а р а л и и ш л ай д и ган к о м п а н и я л а р асосан 
уз т о в а р л а р и ёки т а д к и к о т л а р г а су я н г а н л а р и б и л ан эм ас. 
б алки и стеъ м ол чи ларн ин г т а л а б - и с т а к л а р и б и л ан ^ и соб л аш - 
га н л а р и учун г у л л а б -я ш н а га н л а р .
Д е м а к , ю к о р и д а г и л а р д а н хул оса 
килсак> 
ф и р м а ёки корхо­
нанинг бутун ф ао л и я ти ту л а-ту к и с бозор м у н о са б а тл а р и н и у з и ­
д а м у ж а с с а м л а ш т и р а д и . Ф и р м а ва бозор т у ш у н ч ал ар и , бозор 
иктисодиёти ш а рои ти д а б и р -б и р и д а н а ж р а т и б б у л м а й д и га н
иктисодий к а те г о р и я л а р к и со б л ан ад и . Чунки ф и р м а л а р фао-
29

---

И сте ъм о л ч и л ар :
т а в с и ф е о м а с и
уз а р о
ш а х с и й
т а ъ с и р и
ц арорга 
к е л и ш
ж а р а ё н и
т а ш к и л о т л а р
М у с та ^ и л м а р к е т и н г ахборот
в о си тал ар и
матбуот
т ел еви д ен и е
ради о
ахборот а г е н т л и к л а р и
Т ехнология
ю туц лар 
п а т е н т л а р
р е сурслар буйи ча 
ч ек л о в лар
Олий р а х б а р и я т ва м а р к е т и н г томонидан н а зо ­
рат ки л и н м а й д и г а н ом иллар
Р ацобат, т у з п л м а м ар к ети нг
с т р атег ия си, сотиш
к а н а л - 
j 
л а р и д а г и узаро муносабатлар ,] 
ум у м и й ом и л л ар
И ^тисодиёт: у с и ш с у р ъ а т л а - 
ри, сарф -чиц пм лар, и н ф л я ц и я
д а р а ж а с и , и ш с и з л и к д а р а ж а ­
си
Х укум ат 
м а м л а к а т л а р
ж о й л а р д а г и б о ш ка р у в
органлари
4-расм. Н азо р ат килинмайдиган омиллар.
30

---

лияти си з бозор булиш и мумкин эмас. Бозорнинг асосий эле- 
ментл ари : т а л а б , та к л и ф , б а^о ф а к а т ф и р м а л а р ф а о л и я т и би­
лан богли к к а те г о р и я л а р д и р .
Ф ирма, товар в а х и зм а т л а р н и и ш л аб ч ик ари ш м а к с а д и д а
ишчи кучини, хом аш ёл ар н и , и ш л аб чикари ш воситаЛарини 
сотиш-олиш учун бозор булишини ва и ш л аб чиц ари л ган тайёр 
махсулотни эса бозорга олиб чи^иб сотишни т а л а б цилади. 
Б о з о р д а ф и р м а л а р у з а р о товар, хом аш ё ва у ск у н а л а р н и ал- 
м а ш т и р а д и ва а^оли н и истеъмол т о в а р л а р и ва х и з м а т л а р г а
б у л г а н т а л а б и н и к онДиРаДи. К орхонанинг ф аоли яти : бозорни 
урганиш , таджик к и ли ш > и ш л аб ч и ^ а р г ан м ахсул отл ари н и н г 
рек л а м ас и н и ую ш тириш , тов арн и то истеъмолчи 
кУлнга 
етиб 
б оргунга к а д а р б улган б ар ч а б о ск и ч л а р д а ^ а т н а ш и ш и — бу 
бозор м у н о са б а тл а р и н и н г тар к и б и й
кисмига 
киради. Ш унинг 
учун ^ а м ф и р м а м аркети н г ф а о л и я т и в а бозор м у н о с а б а тл а р и
бир-бири бил ан уй гун л аш и б кетади.
Б о н щ а ч а
ки л иб ай тган д а, ф и рм а, м аркети н г ва бозор муно­
с а б а т л а р и б ир-би ри га у за р о т аъ си р утказиб, д и а л е к т и к
6 o f -
л и к л и к д а ^ а р а к а т л а н и б боради. Ф и рм а янги технологик ж а - 
р а ё н л а р н и э г а л л а ш и г а , янги м а ^ с у л о т л а р и ш л аб чикарн ш и га 
ф а к а т б о зо р д а ги у з г а р и ш л а р — бозор м у н о с а б а т л а р и с а б а б
б улади . Б у н д а н т а и щ а р и ф и р м а л а р н и н г х;озиржавоблиги, у л а р ­
нинг бозор т а л а б л а р и г а м ув оф и к и ш л а ш л а р и эса, уз навба- 
т и да бозорни умумий м а д а н и й д а р а ж а с и н и ю ^ о р и л аш и б бо- 
риш ига и м кон и ят я р а т а д и в а м а м л а к а т и ктисодиётига к атта 
^исса куш ади.