A. R. Bakiyev, S. N. Xashimova, I. A. Bakiyeva ishlab chiqarishni tashkil qilish va
Download 0.74 Mb. Pdf ko'rish
|
Ishlab chiqarishni tashkil qilish
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ish jarayoni
- Тayyorgarlik operatsiyasi
- Yordamchi operatsiya
|
Ish jarayonlari majmuyi – ishlab chiqarish jarayonining
tashkiliy va texnologik jihatdan ajralgan qismi bo‘lib, maxsus texnologik mazmun bilan ifodalanadi va uni bajarish uchun 1-chizma. Ishlab chiqarish jarayonining tuzilishi. 23 maxsus ishlab chiqarish vositalari hamda ma’lum kasbdagi ishchilar zarur bo‘ladi. Ish jarayoni — ish jarayoni majmuyining aniq chegaralangan va o‘zining tashkiliy tuzilishi (strukturasi) hamda texnologik mazmuniga ko‘ra farqlanuvchi bir qismi bo‘lib, u aniq texnologik mazmun, mehnat buyumlari, qo‘llaniladigan mehnat vositalari bilan ifodalaniladi. Har bir ish jarayoni o‘zining texnologiya va texnikasiga, tuzilishi va maqsadiga ega bo‘ladi: shular orqali u boshqa ish jarayonlaridan farq qiladi. Ish jarayoni muayyan ish joyida bir yoki guruh ijrochilar tomonidan bitta yoki bir nechta mehnat qurollari yordamida amalga oshiriladi. Bajarilish usuliga qarab ish jarayonlari mashinalashgan, qisman mexanizatsiyalashgan va mexanizatsiyalashgan turlarga bo‘linadi. Operatsiya – ish jarayonining tarkibiy qismi bo‘lib, u bir ish joyida yakunlangan texnologik jarayonning tugallangan bo‘lagidir. Operatsiyani yakka ijrochi yoki bir guruh ijrochi bajarishi mumkin. Har qanday ish jarayoni tarkibiga kiruvchi ope- ratsiyalarning o‘zlarining vazifaliriga ko‘ra quyidagi ope- ratsiyalari bor: 1. Тayyorgarlik operatsiyasi (smenani qabul qilish, ish joyini ko‘zdan kechirish, xavfsiz holatga keltirish, uskunalarni ishga tayyorlashdan iborat). 2. Asosiy operatsiya (mahsulot ishlab chiqarish yoki ish jarayoniga tegishli ishni bajarish). 3. Yordamchi operatsiya (bular asosiy operatsiyalarning bajarilishiga sharoit tug‘diradi). 4. Yakunlovchi operatsiya (ishni oxiriga yetkazish, mehnat qurollari va ish joyini tartibga keltirishdan iboratdir). Ish jarayonida bajariladigan asosiy operatsiyalarning soniga qarab, bitta asosiy operatsiya bajariladigan bo‘lsa – 24 «oddiy operatsiya», ikki yoki undan ko‘proq operatsiyalar bajariladigan bo‘lsa «murakkab operatsiya»lar deyiladi. Operatsiyalar o‘z navbatida bir ijrochi tomonidan baja- riladigan usullar va harakatlarga bo‘linadi. Usul operatsiyaning bir qismi bo‘lib, ijrochining muayyan maqsadni ko‘zlab, uni bajarish uchun yakunlangan hara- katidan (masalan: mashinani ishga tushirish, dastasini «yurish» holatiga keltirish) iborat. Harakat – biror buyumni olish joyini o‘zgartirish, qo‘yib yuborish kabi ishlarni bajarish hisoblanib, usulning bir qismidir. U ish jarayonining parchalanmaydigan bo‘lagi bo‘lganligi uchun harakat yordamida operatsiyalarni, ish jarayonlarini bajarish vaqti va mehnat sarfi me’yorini aniqlashi mumkin. Operatsiyalarning usul va harakatlarga bo‘linishi, ishchi kuchini oqilona joylashtirish, ishchi malakasi va sonini to‘g‘ri aniqlash va mehnat unumdorligi zahiralarini oshirish uchun kerak. Download 0.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|