A rafiyev, G. Muxamedjanova ta’lim rus va qardosh tillarda olib boriladigan maktablarning

6-
 
mashq. 
Maqollarni ifodali o‘qing va daftaringizga ko‘chiring.
Ayrilmagin elingdan, quvvat ketar belingdan.
Elga el qo‘shilsa, el boyligi.
Baliq suv bilan tirik, odam – el bilan.
Kishilarga muhabbat – eng yaxshi odat.
Mustaqil ish
Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar
1. Nima uchun Vatanni yagona deymiz?
2. Shaxsi ma’lum gapning egasini qanday aniqlash mumkin?
3. Mahallangizda yashovchi millatlarning qaysi an’ana 
larini 
bilasiz?
4. Shaxsi ma’lum gaplarga misollar keltiring.
Uyga vazifa. „O‘zbekiston-umumiy uyimiz“ mavzusida shaxsi ma’-
lum gaplar ishtirokida bog‘lanishli matn tuzing. 
http://eduportal.uz

---

9
ILM – TARAQQIYOT NEGIZI
(Shaxsi topilmas gaplar)
1 - d a r s
1- topshiriq.
Rasmlar asosida berilgan tayanch so‘zlar ishtirokida 
gaplar tuzing.
Foydalanish uchun so‘z va so‘z birikmalari: bolalar, kutubxona, 
maktab, ilm, litsey, bilim, bino, taraqqiyot, insoniyat, bilmoq, intilmoq, 
makon, mustaqillik, o‘quvchilar, tufayli.
2- topshiriq.
 
Savollar asosida bahs-munozara o‘tkazing.
– Ilm deganda nimani tushunasiz?
– ...
– Nima uchun bilimni xazina deb bilamiz?
– ...
– Ilmning taraqqiyotga qanday aloqasi bor?
– ...
– Insoniyat erishgan yutuqlar va hozirgi taraqqiyot nimaning 
natijasidir?
– ...
– Ilmli bo‘lish uchun qanday ishlarni amalga oshirish ke 
rak, 
deb o‘ylaysiz?
– ...
http://eduportal.uz

---

10
Bilib oling! 
Shaxsi topilmas gaplar egasini topib ham, gap tarkibiga 
kiritib ham bo‘lmaydigan gaplardir. Masalan: U yerda intizom 
haqida so‘zlashga to‘g‘ri keldi.
Shaxsi topilmas gaplarning kesimi III shaxs majhul nisbatdagi 
fe’llar, bo‘ladi, bo‘lmaydi so‘zlari, -mas qo‘shimchali so‘z, 
harakat nomidan keyin kerak, zarur, lozim, mumkin so‘zlarini 
keltirish orqali ifodalanadi. Masalan: Muammoni shu yo‘l bilan 
hal qilsa bo‘ladi. Bu topshiriqni puxta bajarish kerak.