A., Sharipova sh. S. Kasbiy ta`lim metodikasi

Og‘zaki metodlar 

Ko‘rsatmali metodlar 
Amaliy metodlar 
A) Suhbat.
Maqsadni 
tushuntirish 
talabalarga muammoli savol 
berish, 
talabalarning
javoblarini 
muhokama 
qilish. 
B) O‘quv adabiyoti bilan 
mustaqil ishlash. 
Maqsadni 
tushuntirish. 
Topshiriqning mazmuni va 
Talabalarning ish tartibini 
aniqlash, talabalar ishiga 
rahbarlik 
qilish, 
yakun 
A) Ko‘rgazmali o‘quv 
adabiyotlari: 
rasmlar 
va 
sxemalarni, videotasvirlar, 
multimediyalar, 
tajribaviy 
mehnat usullarini namoyish 
qilish. 
Maqsadni tushuntirish, 
topshiriqni aniqlash, 
texnika 
vositalarini 
boshqarish, 
tajribalarni 
amalda ko‘rsatish. 
B) Talabalarning ob’ekt va 
jarayonning 
mustaqil 
A) Laboratoriya 
va amaliy ishlar. 
Maqsadni 
tushuntirish, 
talabalar ishining 
tartibini 
va 
mazmunini 
aniqlash 
hamda 
rahbarlik 
qilish. 
Yakun yasash. 
B)Mashqlar. 
Maqsadni 
tushuntirish, 

---

165 
yasash.
C) Ovoz yozishdan va radio, 
televidiniedan 
multimedia 
resurslaridan foydalanish. 
Maqsadni 
tushuntirish 
kompyuter, 
texnika 
va 
multimedia 
vositalarini 
boshqarish. 
Talabalarni 
idrok 
etishiga 
rahbarlik 
qilish va yakun yasash. 
kuzatishlari. 
Maqsadni 
tushuntirish, 
kuzatish ob’ektlarini aniqlash, 
talabalarning 
kuzatishlariga 
rahbarlik qilish, yakun yasash. 
talabalar ishining 
tartibini va 
mazmunini 
tushuntirish, yakun 
yasash. 
C)Talabalarning 
ijodiy ishlari. 
Maqsadni 
tushuntirish, 
muammo qo‘yish, 
talabalar ishiga 
rahbarlik qilish va 
yakun yasash. 
Quyida ta’lim texnologiyalari (faol metodlar) turlari keltirilgan 
- faol tinglash 
- Apollon 
texnikasi/metodi 
- Jamoaviy bloknot 
- Parlament debatlari 
- Suhbatli 
so‘rov (fo-
rumda ko‘rib chiqish 
- 3 qadamli intervyu 
- Savol berish san’ati
- Imkoniyatlar bozori 
- Guruh 
uchun 
bosh-
qotirma 
- Impulsli referat 
- shaxsiy tajribada o‘qish 
- modelga o‘qish 
- yo‘naltiruvchi 
matn 
metodi 
- 635 metodi, assotsilo-
gramma 
- Moderatsiya 
- O‘yinlar 
- Referat (ma’ruza) 
- Rolli o‘yin 
- Vaziyatli o‘qish 
- Jamoali o‘qitish 
- O‘quv kursi 
- aqliy hujum 
- tahlil-sintez 
- tarixiy genetik metod 
- tajriba 
- sayohat 
- .... 

---

166 
- Deduktiv va induktiv 
metodlar 
- Davra 
bo‘yicha 
suhbat/davra stoli 
- «yorug‘lik chaqnashi» 
usuli 
- Loyiha usuli 
Og‘zaki metodlar. Agar talabalar asosiy o‘quv axborotini o‘qituvchining
o‘quv mulohazalari va isbotlari jarayonida yoki darslik mavzulari asosida olsalar, 
bunday metodlar og‘zaki metodlar jumlasiga kiradi. (tushuntirish, hikoya, suhbat, 
va h.o.). 
Og‘zaki metodlardan foydalanish jarayonida ko‘rgazmali qurollardan 
foydalanish mumkin. Ammo, ular yordamchi rol o‘ynaydilar. 
Bayon etish darsida ko‘rgazmali vositalardan foydalanish yoki 
foydalanmasligiga bog‘liq bo‘lmagan holda tuziladi. Masalan, o‘qituvchi tikuv 
mashinasining tuzilishini va ishlash tartibini tushuntirayotganda kinematik 
sxemadan foydalanishi mumkin. Lekin isbot mantiqini kinematik sxema 
belgilamaydi, balki u tushunchani o‘zlashtirishda yordam beradi xolos. 
Og‘zaki 
metodlardan 
foydalanish 
muvaffaqiyatining 
asosiy 
ko‘rsatkichlari-talabalarning yangi bilimlarni eslab qolishlari va aytib bera 
olishlaridir. Og‘zaki metodlarda talabalar o‘qituvchi mulohazalari jarayonini
takrorlaydilar, unga taqlid qiladilar. 
Talaba o‘qituvchining tushuntirish mantiqiga qanchalik yaqinlashsa, 
materialni shunchalik muvaffaqiyatliroq o‘zlashtiradi. 
Og‘zaki metodlardan asosan yangi materialni o‘rganish paytida 
foydalaniladi va bilimlarni egallashning boshqa usullari bilan qo‘shib olib 
borilsagina ular ta’limda yaxshi samara beradi.