A. Temur-lotin p65

QASAM XO'RNING O'LIMI
Bu rivoyatni Q arsh i sh a h rid a esh itg an d ik .
S o hibqironning am ir H usayn d eg an safdoshi bo r edi. 
U b a d x u lq ro q k ish i ekan. T e m u rb e k n in g sh o n -sh uh - 
rati o sh ay o tg an in i k o 'rib , h a sa d o 'tid a y o n ark an . Bir 
k u n i u isyon k o 'ta rib , Q a rsh i q a l'a sin i b o sib olibdi. 
M ovaro un n ah r en d ig in a o 'z ozodligini q o 'lg a k iritg an
p ay t ekan. T em u rb ek isyonni bo stirish u c h u n Q arshi- 
ga q o 'sh in tortibdi. Amir H usayn yen g ilibd i va Q u r'o n i 
karim ni q o 'lig a olib: «Agar b u n d a n k ey in d o 'stlik va 
q a rin d o sh lik ah d la rin i bu zsam , sh u m u q a d d a s k ito b
ursin», — d e y a qasam ich ib d i. A n ch a v a q td a n k ey in
T em u rbek b ilan y arashish u ch u n un i C h ak ch ak dara- 
sig a u ch rash u v g a ta k lif etibdi.
38

---

T em urbek y etti o'lchab, bir k esad ig a n odam ekan. 
A m ir H u sa y n n in g asl m a q sad in i b ilish u c h u n u n in g
q a ro rg o h ig a o d am in i jo 'n a tib d i. S her B ahrom d e g a n
o d a m T e m u rb e k n in g y a q in o g 'a y n is i e k a n , u am ir 
H u say n n in g niyati b u zu q ek an lig in i aytibdi. Bu xabar- 
ni esh itg a n S ohibqiron h ar ehtim o lg a qarsh i ikki yuz 
o tliq b ilan C h a k c h a k d arasig a boribdi. A m ir H u say n
T e m u rb e k n i o 'ld ir is h u c h u n m in g o tliq n a v k a r in i 
jo 'n a tg a n ek an . U larn i ikk i to m o n d a n o 'ra b olishib, 
b an d i qilishibdi. S h u n d an s o 'n g T em u rb ek Q arshi qal'- 
asiga kehb, biroz dam olgach, q uy id ag i tu rk iy bay tni 
yozib, am ir H u sa y n g a jo 'n atib d i:
Yorga yetkur sabo, kim m akr qilm ishdur mang'a,
Qildi ersa kim ga makrin, qaytadur bir кип ang'a.
Amir H usayn baytni o'qib, xijolat bo'lib, ju d a uyahbdi.
O 'ljo y T u rko n o q a — u n in g singhsi T em u rb ek nin g
jufti h alo h edi. T em urbek o 'rta d a g i q arin d o sh h k hur- 
m ati u c h u n u n g a Balx b ilan H isori S hodm on viloyat- 
larini in 'o m etibdi. Am m o sh u n d an key in ham u n in g
fisqu fasodlari tu gam abdi, k u n u tu n T em urb ekn i y o 'q
qilish p a y id a bo 'lib, tu rli rejalar tuzibdi. Bu to 'g 'rid a
x a b a r y e tk a z g a n i u c h u n S her B ah ro m ni q a tl etib d i. 
H u tta lo n hokim i K ayxusravning inisini sababsiz o'ldirib 
q o 'yibd i. P a stk ash lik k a borib, T e m u rb ek n in g am irlari 
isyon k o 'ta rm o q ch i b o'ldi, d ey a u la rg a jarim a solibdi. 
T e m u rb e k b iso tid a g i b o r ja v o h irlarn i, h a tto k i O 'ljo y
T u rk o n o q an in g oltin sirg 'asin i h am to v o n g a q o 'sh ib
to'lab, b eg u n o h am irlarni u n in g ch an g alid an q u tq arib
olibdi.
Amir H usa y n n in g odam lari u n d a n norozi b o 'lib yurar 
e k a n la r. T e m u r b e k n i y o 'q o ti s h u c h u n n a v b a td a g i 
fitnani b o sh lag an d a, d arho l x ab ar beribdilar.
S ohibqiron q o 'sh in b ilan kelib, am ir H u say n g a qarshi 
ja n g qilibdi. J a n g d a am ir H u say n y en g ilib qochibdi. 
K eyin T em u rb ek n in g oldig a b o 'y in egib kelib, xatosi
39

---

u c h u n k ech irishlarini so 'ra b d i va h ajg a k etish niyatida 
ek an ligini aytibdi.
T em u rb ek n in g odam lari u n i o'ld irm o q n i ko'zlabdi- 
lar. Am m o Sohibqiron: «U nga teg m an g lar, shu h olati 
o 'lim d an battar», — debdi.
Amir H usayn b u y erd an eson-om on chiqib ketibdi. 
A m m o H u tta lo n h o k im i K ay x u srav u n in g o rq a sid a n
quvlab borib, u n d a n inisining x unini olibdi.
Amir H usayn qasam ini buzg an i u c h u n sh u n d ay o'lim - 
g a giriftor b o 'lg a n ekan.