A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion

1 
2 
3 
4 
5 
6
11.5-rasm. 1K62 markali tokarlik-vint qirqish dastgohi:
1 - old babka tezliklar qutisi bilan; 2 - stanina; 3 - support; 4 - fartuk; 
5 - orqa babka; 6 - harakatlanuvchi vint; 7 - harakatlanuvchi valik;
8 - surish qutisi.
187

---

Old babka staninaning chap qismiga mahkamlangan. Old babkada 
dastgohning tezliklar qutisi joylashgan, tezliklar qutisining asosiy qis- 
mi shpindel bo‘lib, u dumalash yoki sirpanish podshipniklarida ayla- 
nadi. Shpindel, odatda, boshidan oxirigacha konussimon teshikdan 
iborat bo‘lib, chiviq material (tanavor) ana shu teshikdan o ‘tkaziladi.
Ketingi babka markazlarga o‘matilib, yo‘nilayotgan tanavorni 
tutib turish, shuningdek, teshiklar parmalash va ularga ishlov berish 
asboblari (parma, zenker, razvyortka) ni hamda rezba ochish asbobi 
(metchik, plashka) ni mahkamlash uchun xizmat qiladi. Ketingi babka 
stanina yo‘naltiruvchilari bo‘ylab surila oladi.
Surish qutisi shpindeldan yoki alohida yuritmadan surish vali yoki 
surish vintiga aylanma harakat uzatish, shuningdek, rezba qirqishda 
tegishlicha surishga erishish yoki muayyan qadam hosil qilish 
maqsadida aylanish chastotasini o ‘zgartirish uchun xizmat qiladi. 
Bunga surish qutisining uzatish nisbatini o ‘zgartirish yo‘li bilan 
erishiladi. Surish qutisi almashtiriladigan shestemyalari bor gitara 
vositasida dastgoh shpindeli bilan bogMangan.
Fartuk surish vali va surish vintining aylanma harakatini suppor­
ting to ‘g‘ri chiziqli ilgarilanma harakatiga aylantirish uchun 
mo‘ljallangan.
Support kesuvchi asbobni mahkamlash va unga surish harakatini 
berish uchun xizmat qiladi.