Абдулла Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти, 1993 йил

29. ФОЗИЛЛАР ШАҲРИНИНГ ЗИДДИ БЎЛГАН 
ШАҲАРЛАР ҲАҚИДА СЎЗ
Фозиллар шаҳрининг зидди бўлган шаҳарлар:
1. Жоҳиллар шаҳри. 
2. Беномуслар шаҳри. 
3. Айирбош қилувчилар шаҳри. 
4. Адашган, залолатдаги одамлар шаҳридир. 
Бу шаҳар – давлатларнинг аҳолиси – айрим 
одамлар ҳам фозилларнинг зидди бўлган одам-
лардир.
Жоҳиллар шаҳрининг аҳолиси бахт­саодатга 
интилмайди, асл бахт­саодат нималигини билмай-

---

248
ди ҳам. Чунки жаҳолатдаги одамлар ҳеч қачон бахт 
топмаган ва бахт­саодатга эришолмайди ҳам. Фа-
ровонликка келсак, жаҳолатдаги одамлар (ҳақиқий 
ободликни билмасдан) баъзилар назарида бахту 
давлат бўлиб кўринадиган ўткинчи, юзаки нарса-
ларни, мол­дунёни, жисмоний лаззатларни, ҳирсу 
шаҳватни, обрў, амал, шон­шуҳратни ҳақиқий бахт, 
фаровонлик деб ўйлайдилар. Шу неъматлардан ҳар 
бири жаҳолатдаги одамлар назарида ҳаётдан мақ-
сад, бахт­саодат бўлиб кўринади.
Зотан, (моддий ва руҳий) неъматларнинг ҳам-
маси биргаликда уйғунлашган чоғдагина ҳақиқий 
бахт­саодатга эришиш мумкин. Бу неъматларнинг 
тескариси – тан касалликлари, камбағалчилик, 
завқ, лаззатлар ва ҳурмат, обрўнинг йўқлиги – 
бахтсизлик бўлиб кўринади.
Жаҳолатдаги шаҳар – давлатнинг бир қанча 
турлари бор. Шулардан бири 
зарурий эҳтиёжлар 
шаҳридир. Бундай шаҳар аҳолиси фақат бадан 
учун зарур бўлган нарсалар: озиқ­овқат, ичимлик, 
кийим­кечак, турар жой, жинсий алоқа ҳамда 
шу кабиларга эришиш учун бир­бирларига ёрдам 
бериш билангина чекланган одамлардир.
Айирбош қилувчилар шаҳрининг аҳолиси – тўқ-
чилик ва мол­дунёга эришувда бир­бирларига ёрдам 
беришни ҳаётнинг асосий мақсади деб биладилар.
Разолат (тубанлик) ва бадбахтлик шаҳри 
– бундай шаҳар аҳолиси фақат ейиш, ичишда, 
жинсий алоқада ҳузур­ҳаловат топишга, ҳиссий 
лаззатлар, айш­ишрат, кайф­сафонинг барча 
турларига интиладилар.