Абдусаидов абдували газета жанрларининг тил хусусиятлари


Download 277.55 Kb.
bet14/38
Sana02.02.2023
Hajmi277.55 Kb.
#1147152
TuriДиссертация
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38
Bog'liq
A.Gazeta janrining til xususiyatlari. 2005. A.Abdusaidov (2)

ОБЗОР ЖАНРИНИНГ ТИЛИ. Матбуот обзори муҳим аҳамиятга эга. Обзорниггг яна бир тури хатлар обзоридир. Газетхон хатларигги конкрет мавзу бўйича ёки умумлашгирган ҳолда тахдил этишга газеталарда кёнг ўрин берилади. Обзорлар тах/гил объекги бўлгашгиги, маълум газета ижодкорлари фаолиятига баҳо бериши,. газетхон хатлари, шеърларига муносабат баён этилганлиги билагг них,оятда пухта, дадилларга бой, юқоришарияли, таъсирчан бўлиши лозим. Обз.орда бу.мезоггларга, асосаи, эътибор берилгагг.
Обзор рукндан униш' матбуот ёки хат, шеърлар обзори эканлигини билиш м\мкин. М.: Баъзи рўзномаларда босилаётган айрим мақолалар ҳақида (УО., 17.02.92), Қуйи матбуот обзори (ТГ.,13.03.84; ТГ.,9.05.84), Хатларга обзор (ВГ.,27.06.87; ХҲ.,28.12.90; ТГ.,9.05.89). Газетхон мактуб- лари обзори материалларида ранг-баранг рукн ва сарлавҳалар учрайди. М.:. Газетхонларнинг хатларини ўқиб (ВГ.,11.08.89), Муштарийлар мактубларини ўқиб (ҚҲ., 16,03.91), Деуқонки дона сочар... (ҚҲ., 16.03.91), "Биз сиздан шифо топдик" (ПДҲ.,9.05.83).
Обзорда ишлатилган луғавий воситалар давр руҳини акс эттирганлиги учун ҳам ҳисобот, хабар, мақола каби жанрлардан деярли фарқ қилмайди. Айниқса, матбуот обзорида нейтрал сўзлар ва ижтимоий-сиёсий терминлар кўп ишлатилган, баъзан эмоционал-экспрессив бўёкли сўзлар ҳам учрайди. М.: идеологик, оммавий-сиёсий, таргибот, ташвиқот, нлан-топшириқ,
интернационализм, орган, коллектив, улкан, кўрик-конкурс (ТГ.,9.05.84). 70-. 80-йиллар матбуот обзори материаллари лексикаси ижтимрий-сиёсий термйнлардан иборат б.ўлиб, кўпинча, образли ифодздарсиз ёзилгац., Улар. шу. давр ҳисоботлари тилидан фарк қилмайди. Кейинги йиллар матбуот обзорида эмоционал-экспрессив бўёқли сўз, ибора ва мақоллардан унумли фойдаланилган. М.: раҳбарларни танқид қшшшда пойга авж олиб кетди, танқидлардан чанқогимиз аста босилмоқда, кундузи чироқ ёқиб топцб : бўлмас (УО.,17.02.92), олижаноб, эъзоз, садоқат, меҳр, қалб, шифокор... (ВГ.,23.11.89). Айрим танқидий рухдаги мақтублар обзорида нисбатан кўпроқ срқин сўз ва иборалар ишлатилган, М.: мансабдор, сарсон-саргардон. лоқайдлик, сансалорлик. арз-дод. икир-чикир (РГ., 12.01,90), қингир, туҳмат. ҳамма қия қарай бошлади, номига дог тушди (3., 11.03.92).
Обзорнинг аксариятида образли сўз ва иборалар ишлатилган, Улар, асосан, журналист иутқи (обзори)да ўз ифодасини гонган. Обюршшг характерли грамматик хусусиятларидан бири уларда услубий жиҳатдан . равон сўз бирикмасининғ ишлатилишидир. Сўз бирнкмалари ораспда метафора ва эпитетлар алоҳида ажралиб туради. М.: кўнглига йўл ‘топиш, дардига мачҳам бўлиш, дил сўзлари, очиқ чеҳра, оқ халатли соглигимиз посбонлари . (ВГ.,23.11.89), шцфокор саховати, жўшқин ҳаёт, сахийқалб, инсонлар, .меҳридарё кишилар мадҳи (ВГ., 11.08.89). Кўчирма гаплардан ўз ўрни билан фойдаланиш, қисман сўроқ гапларни ишлдтиш хам обзор учун характерлидир. .

Download 277.55 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling