Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti fizika fanidan masalalar

 
 
Javob:
. 
3. 
va nuqtalar orasidagi kuch-
lanish 
(3.1 – rasm). Nuqtalar 
orasidagi kondensatorlar mos ravishda 
va
. Har bir 
3.1 – rasm 
kondensatordagi zaryad miqdori va kuchlanishlarining qiymatlarini 
aniqlang. 
Berilgan: 
Yechish: 
; 
; 
; 
_____________________
;
;
;
Ketma-ket ulangan kondensatorlar 
uchun 
ifodalar o‘rinli. 
Zaryadlar mos ravishda 
va 
ga teng. U holda, 
bo‘ladi. 

---

90
Demak, 
. Bundan, 
va
Zaryadlar esa, 
ga teng 
bo‘ladi. 
Javob:
;
;
. 
 
4. Massasi 
va zaryadi
bo‘lgan sharcha 
potensiali 
li nuqtadan
potensialli nuqtaga 
harakatlanmoqda. Agar sharchaning 
nuqtadagi tezligi
ga teng bo‘lgan bo‘lsa, uning nuqtadagi tezligi 
qanday bo‘lgan? 
Berilgan: 
Yechish: 
; 
; 
; 
; 
; 
__________________
Musbat zaryadlangan sharcha elektr may-
donida katta potensialdan kichik potensial-
ga tomon (ya’ni maydon bo‘ylab) hara-
katlanib, maydon kuchlari ta’sirida 
tezlashadi va uning kinetik energiyasi 
ortadi. Energiyaning saqlanish va bir 
turdan ikkinchi turga aylanish qonunidan 
sharcha kinetik enrgiyasining ortishi 
maydon kuchlari bajargan ishga teng bo‘lishi kerak: 
Biroq, 
, bu yerda 
va 
sharchaning mos ravishda 
va nuqtalardagi kinetik energiyasi. 
Shu bilan birga 
. Shuning uchun 
bundan

---

91
Javob: 
5. Ikki yassi plastinkalar orasiga dielektrik singdiruvchanligi 
bo‘lgan shisha joylashtirilgan. Kondensator uchlariga kuchlanish 
berilganda plastinkalarni shishaga ko‘rsatgan bosimi 1 kPa ga teng 
bo‘ldi. Quydagilarni toping: a) plastinkalar sirtidagi zaryadlarning 
sirt zichligi; b) elektrostatik maydon kuchlanganligini; c) may-
donning energiya zichligi 
topilsin.