Abu rayhon beruniy nomidagi toshkent davlat texnika universiteti fizika fanidan masalalar


Download 2,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/66
Sana15.08.2023
Hajmi2,72 Mb.
#1667157
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   66
Bog'liq
Fizika fanidan masalalar to\'plami 1-qism

Mustaqil yechish uchun masalalar 
(Uyga vazifa) 
11.
radiusli va og‘irlikdagi disk o‘z og‘irlik 
markazidan o‘tgan o‘q atrofida aylanmoqda. Disk aylanish burchak 
tezligining vaqtga bog‘lanishi 
tenglama orqali berilgan, 
bunda 
. Disk gardishiga qo‘yilgan urinma kuchning 
kattaligi topilsin. 
12. 
radiusli va massali maxovik 
aylantiruvchi qayish bilan motorga ulangan. Sirg‘alishsiz harakat-
lanayotgan qayishning taranglik kuchi o‘zgarmas bo‘lib,
ga teng. Harakat boshlanishidan o‘tgandan 
keyin maxovik sekundiga necha marta aylanadi? Maxovik bir jinsli 
disk deb hisoblansin. Ishqalanish hisobga olinmasin. 
13. 
og‘irlikdagi disk gorizontal tekislikda tezlik bilan 
sirg‘anishsiz dumalaydi. Diskning kinetik energiyasi topilsin. 
3.14. Bola gorizontal yo‘lda chambarakni 
tezlik bilan 
g‘ildiratadi. Chambarak o‘zining kinetik energiyasi hisobiga, har 
yo‘lda ko‘tariladigan qirga qancha masofada dumalab 
chiqadi? 
3.15. Ventilyator 
ga mos tezlik bilan aylanadi. 
Ventilyator uchirilgandan keyin, tekis sekinlanuvchan harakatlanib, 
to‘xtaguncha 
aylanadi. Tormozlanish ishi ga teng. 


48
1) Ventilyatorning inersiya momenti, 2) tormozlanish kuchining 
momenti topilsin. 
16. Yuqori uchidan o‘tuvchi o‘qqa gorizontal osilgan bir jinsli 
sterjenning pastki uchi muvozanat vaziyatidan 
tezlik bilan 
o‘tadigan bo‘lishi uchun, sterjenni qanday burchakka og‘dirish 
kerak? Sterjenning uzunligi 

17. Og‘irligi 
va radiusi bo‘lgan gorizontal platforma 
ga mos burchak tezlik bilan aylanadi. Platformaning 
markazida qo‘llarini yoyib, toshlarni ushlagan odam turibdi. Agar 
odam qo‘lini tushirib, o‘zining inersiya momentini 
dan 
gacha kamaytirsa, platformaning bir minutda 
aylanishlar soni qancha bo‘ladi? Platforma bir jinsli doiraviy disk 
deb hisoblansin. 
18. Vertikal sterjenning uchlariga ikkita yuk mahkamlangan. Bu 
yuklarning og‘irlik markazi sterjenning o‘rtasidan 
pastda. 
Agar yuk mahkamlangan sterjen o‘rtasidan o‘tgan gorizontal o‘q 
atrofida 
davr bilan kichik tebranma harakatlanayotgan 
bo‘lsa, sterjenning uzunligi topilsin. Sterjenning og‘irligi yukning 
og‘irligiga nisbatan nazarga olinmasin. 
19. Ipga osilgan 
diametrli sharchaning tebranishini 
topishda uning matematik mayatnik deb hisoblash uchun ipning 
uzunligi eng kamida qancha bo‘lishi kerak? Bu fazada xatolik 
dan oshmasligi kerak. 
20. Bir jinsli shar uzunligi sharning radiusiga teng bo‘lgan ipga 
osilgan. Bu mayatnikning kichik tebranish davri uzunligi xuddi 
shunday aylanish o‘qigan to og‘irlik markazigacha masofaga teng 
bo‘lgan matematik mayatnikning davridan necha marta katta 
bo‘ladi? 

Download 2,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   66




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling