Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik

qamaladi konstmksiyasida ikkinchi ayiruvchi bog‘lovchi yo  dan 
oldin vergul q o ‘yilsa, rayon so‘zi tuman so ‘zi bilan almashtirilsa, 
matn til. uslubga ko'ra xatolardan butkul holi hisoblanishi mumkin 
edi.
Adabiy tahrimi ayrim mutaxassislar shartli ravishda ikki 
bosqichdan iborat deya ta’kidlaydilar. “M ikrotahrir va makrotahrir, 
boshqacha aytganda, so‘z va so‘z birikmalari yuzasidan tahrir; 
to"liq matn yoki uning qismi miqyosidagi tahrir”32.
Yuqorida keltirilgan matn tahriri birinchi bosqich bilan 
cheklangan. Tinish belgilar joyida, imlo xatolar y o ‘q, so‘z, so'z 
birikmalar leksikologiya va grammatika qoidalariga muvofiq 
tarzda. G o‘yo yuqorida eslatganimiz vergullar va istorizmga 
aylangan so‘z tahrir etilsa, bas! Shu bilan muharrirlik ishi tugaydi.
Endi yuqoridagi m uallif matni bilan uning quyidagi variantini 
taqqoslang.
Respublikamizda lOOdan ortiq nashriyot bo'lib, yarmidan 
ko'pi xususiy. Achinarlisi shundaki, xususiy nashriyotlar chop 
etayotgan kitoblar fa q a t poligrafik ijrosi jihatidangina emas, balki 
bezatilishi, adabiy tahrir jihatidan ham mutlaqo bugungi кип talabi 
darajasida emas. Qo 'lyozmalarning mavzui, g'oyasi, badiiy 
saviyasi xususida ijobiy fikr aytish qiyin. Ular mualliflarning otasi, 
onasi yohud sulolasi 
haqidagi 
qoralamalar, 
shuningdek, 
tumandagi b a ’zi amaldorlar - paxta, asfalt zavodi rahbarlari
32
Беззубой A.H. Введение в литературное редактирование. -
С а ш а
-Петербург, 1997. - 1-6.
139

---

xususidagi madhiyaiardan iborat. Kitob dunyo yuzini ко ‘rguncha