Adabiyot darslarida alisher navoiy ijodini o„rganish muammolari

 
Guzar qilmoq -  o‗tmoq, bormoq. 
Dasht aro go‗yoki xabar bilmading, 
Hotam uyi sori guzar qilmading. (―Hayrat ul-abror‖) 
Gumroh forscha  yo‗ldan adashgan, yo‗lini yo‗qotgan; majoziy yo‗ldan ozgan, 
gunohkor. 
Dedi: qaydinsen, ey majnuni gumrah? 
Dedi: majnun vatandin qayda ogah. (―Farhod va Shirin‖) 
 
Gurza forscha  to‗qmoq shaklidagi ish va harbiy qurol; to‗qmoq. 
Necha gurza, necha sunboda aylab, 
Kamar qozmoq ishin omoda aylab. (―Farhod va Shirin‖) 
 
Davot arabcha siyohdon. 

---

Layli tilabon davoti xoma, 
Filhol muharrir etti noma. (―Layli va Majnun‖) 
 
Yoro kuch, quvvat, mador, iloj. 
Ichimda bo‗lsa yuz o‗t oshkoro, 
Nafas dudin urarg‗a qayda yoro? (―Farhod va Shirin‖) 
Jayon forscha yovuz, vahshiy, g‗azabli, qahrli; sheri jayon – yovuz, vahshiy 
arslon. 
Bor edi durroj o‗shul beshada, 
Sheri jayon vahshidin andeshada. (―Hayrat ul-abror‖) 
Jazoyir arabcha suv o‗rtasidagi quruqlik, orol. 
Aylabon razmu kiyna izhori, 
Kelsa Jobir jazoyiri sori. (―Sab‘ai sayyor‖) 
Jayb arabcha bo‗yin, tomoq. 
Gul etti chiqib jilva oyin yana, 

---

Tikib jaybig‗a nofai Chin yana. (―Saddi Iskandariy‖) 
 
Jahdu sur‟at – tez sur‘at, chaqqon harakat. 
Jahdu sur‘at aro tay aylab arz, 
Holatim aylasang Suhaylg‗a arz. (―Sab‘ai sayyor‖) 
Jirm arabcha jism; quyosh jirmi – quyosh planetasi. 
Toki quyosh jirmi bo‗lib nurposh, 
Mahfili ayshingda bu yanglig‗ maosh. (―Hayrat ul-abror‖) 
Jihot arabcha  narsalar, buyumlar. 
Ham naqding uchun evazdur otim, 
Ham o‗zga jihotingg‗a jihotim. (―Layli va Majnun‖) 
Jom forscha qadah, piyola, maykosa. 
Jom bu ahvolingg‗a qon yig‗labon, 
Sham‘ kuyub, ashkfishon yig‗labon. (―Hayrat ul-abror‖) 

---

Joh forscha amal, mansab, martaba, daraja. 
Shoh mendin ishq aro ojizroq ersa tong emas, 
Kim, balokashlik mening xo‗yimdur, oning – izzu joh.(―G‗aroyib us-sig‗ar‖)