Agrotexnologiyalar instituti elektr energiyasi va nasos stansiyalaridan foydalanish kafedrasi
Parabolalik konsentratorli kollektor
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
NOANANAVIY ma\'ruza 2023
6.2. Parabolalik konsentratorli kollektor
Parabolalik konsentratorga ega bо‘lgan namunaviy tо‘g‘ri burchakli kollektor l uzunlikdagi parabolali kо‘zguga ega bо‘lib, uning о‘qiga qabul qilgich – kollektor joylashgan (6.2,A rasm). Konsentrator о‘qi sharq-g‘arb yо‘nalishda joylashgan, kо‘zgu esa avtomatik ravishda Quyoshga yо‘naltiriladi – bir о‘lchovli oriyentirlash amalga oshiriladi, nurlanishning konsentratsiyasi faqat bir yо‘nalishda bо‘ladi. Kollektor ustidan о‘rnatilgan ekran issiqlik yо‘qotishlarni kamaytiradi. 6.2-Rasm Parabolali konsentratordagi kollektor: A - umumiy ko‘rinish; B - ko‘ndalang kesim; 1 - parabolali ko‘zgu; 2 - ekran 3 - kollektor-quvur; 4 – isiqlik tashuvchi; N-S - shimol-janub; E-W - sharq-g‘arb Kollektor yutadigan energiyaning miqdori: Q ют = ρ к k l D S ; (6.1) bu yerda ρ k – kо‘zguning qaytarish koeffitsiyenti; k – kollektorning yutish koeffitsiyenti; l D - nurlanish yuzasi, m 2 ; S - kо‘zguning о‘rtacha nurlanish, Vt/m 2 . Agarda konvektiv issiqlik yо‘qotishlarni hisobga olmasa, kollektor ekran bilan himoyalanmagan yо‘nalishlarda energiyani yо‘qotadi. Nurlanish bilan issiqlik yо‘qotishlar quyidagi tenglama bilan aniqlanadi: Q иq = ε σ Т п 4 2π r l (1- γ/π) ; (6.2) bu yerda ε – nurlanish qobiliyati; σ = 5,67×10 -8 Vt/(m 2 K 4 ) - Stefan-Bolsman doimiysi; T p – kollektor temperaturasi, K; 45 п иq ют ф ют r – kollektor quvurning radiusi, m. Issiqlik yо‘qotishlarni kamaytirish uchun r radiusni kichraytirish kerak, Q yut energiyani oshirish uchun esa kollektor-quvurning о‘lchami quyosh diskning tasvir о‘lchamiga о‘xshab bо‘lish zarur: r = l 1 θ ; θ = R o / L o ; (6.3) bu yerda R o , L o - Quyosh radiusi, Yer-Quyosh masofasi, km. Kollektor-quvurning temperaturasi quyidagi formula bilan aniqlanadi: k S cos o 1/ 4 D 1/ 4 T k k ; (6.4) n 2 r(1 / ) bu yerda τ k – kо‘zguning yutish koeffitsiyenti. Ekrandan bо‘lgan soya kо‘zguda eng kichik, ya’ni γ→π-β bо‘lganda, T p temperatura maksimal bо‘ladi. Bu holatda (7.4) tenglamadagi ikkinchi had 1/θ ga intiladi. Bunda kollektor-quvurning mumkin bо‘lgan maksimal temperaturasi quyidagicha bо‘ladi: k S cos o 1/ 4 T n max k k . (6.5) Namunaviy sharoitlarda S =600 Vt/m 2 ; ρ k =0,8; kτ k /ε=1; θ=4,6×10 -3 rad bо‘lganda maksimal temperatura T pmax =1160 K ga erishadi. Amalda qabul qilgich-kollektorning temperaturasi maksimaldan past bо‘lishi ikki sababdan bо‘ladi: 1) real kо‘zgular aniq parabolali emas, shuning uchun Yerdan kuzatiladigan quyosh diskning yarim burchagi θ>R o /L o ; 2) foydali issiqlik issiqlik tashuvchisi bilan chiqariladi. Shunday qilib, kollektorning temperaturasi quyidagi tenglama bilan aniqlanadi: Т 4 k Q = Q - Q < Q ; (6.6) bu yerda Q f - issiqlik tashuvchisi bilan olib chiqariladigan foydali issiqlik, Vt. Odatda bunday kollektorlarda qizish temperaturasi 200...300 o S tashkil etadi. Qulay sharoitlarda issiqlik tashuvchisi 700 o S gacha qizish mumkin. 6.3-rasm. Parabolali-silindrik konsentrator va suv akkumulyator bilan ikki konturli kombinirlangan quyosh isitish tizimining prinsipial sxemasi: 1-parabolali-silindrik konsentrator; 2-issiqlik akkumulyatori; 3-qо‘shimcha issiqlik manbai; 4-sirkulyatsiyali nasos; 5-rostlash jо‘mragi; 6-isitish tizimining konturi Konsentrator sirtning yuzasi F k =lD apertura deb nomlanadi. Konsentratsiyalash koeffitsiyenti X aperturaning issiqlik qabul qilgich sirtdagi F p yuzaga nisbati bilan aniqlanadi (6.3-rasm): X = F k / F p = S p / S ; (6.7) 46 2 bu yerda S p - qabul qilgich sirtining о‘rtacha nurlanish. 6.4-Rasm. Konsentratsiyalash koeffitsiyent X va issiqlik qabul qilgich temperatura t t ( o S) orasidagi nisbati: 1-Q yut =Q tp bо‘lganda quyi chegara; 2-η=40% bо‘lganda; 3-η=60% bо‘lganda Tо‘g‘ri burchakli konsentratorli quyosh kollektorlar yuqori temperaturali suv va bug‘ni ishlab chiqarish, issiqlik texnologik jarayonlar, avtonom issiqlik qurilmalar uchun foydalaniladi. Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling