Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika institutining Tu’rkiy tillar Fakulteti oʻzbek tili va adabiyoti ta’lim yoʻnalishi 3-”b” guruh talabasi akimniyazova tazagulning hozirgi oʻzbek adabiy tili fanidan taqdimoti

Umumiy va xususiy tilshunoslikning eng asosiy tushunchalaridan biri bо‘lmish sо‘z (leksema, leksika) haligacha о‘zining aniq ilmiy talqinini topgan emas (Qo ’chqortoyev, 1969; Hojiyev, 1981; Ne ’matov, 1988; Ne ’matov va b., 1995; Shamsiddinov, 1999; Mengliyev, 2002, AbdiyMa’lumki, til haqidagi ishlarda sо‘zga kо‘plab ilmiy ta’riflar berilgan. Buning sababi shundaki, tadqiqotchilar, asosan, uni tilning boshqa sathlari birligidan «farqlovchi xususiyatlar»ni izlashganlar. Biroq, sо‘zning lingvistik mohiyatini tо‘liq va hammaga manzur bо‘larli darajada tavsiflash uchun uni shu birliklar (masalan, sо‘z birikmasi, gap va b.) birlashtiruvchi holatlarni topish va shu asosda u haqda umumiy xulosalarga kelish mumkin.ev,2005).

Umumiy va xususiy tilshunoslikning eng asosiy tushunchalaridan biri bо‘lmish sо‘z (leksema, leksika) haligacha о‘zining aniq ilmiy talqinini topgan emas (Qo ’chqortoyev, 1969; Hojiyev, 1981; Ne ’matov, 1988; Ne ’matov va b., 1995; Shamsiddinov, 1999; Mengliyev, 2002, AbdiyMa’lumki, til haqidagi ishlarda sо‘zga kо‘plab ilmiy ta’riflar berilgan. Buning sababi shundaki, tadqiqotchilar, asosan, uni tilning boshqa sathlari birligidan «farqlovchi xususiyatlar»ni izlashganlar. Biroq, sо‘zning lingvistik mohiyatini tо‘liq va hammaga manzur bо‘larli darajada tavsiflash uchun uni shu birliklar (masalan, sо‘z birikmasi, gap va b.) birlashtiruvchi holatlarni topish va shu asosda u haqda umumiy xulosalarga kelish mumkin.ev,2005).

Sо‘zning ta’rifi va tavsifiga bag‘ishlangan ilmiy-nazariy manbalarni о‘rganish, uning qandaydir «normal», «dinamik» (harakatdagi) birliklar – sо‘z birikmasi va gapdan farqlanuvchi statik (turg ’un, о‘zgarmas) birlik sifatida talqin qilish ustuvor ekanligini kо‘rsatdi

Sо‘zning ta’rifi va tavsifiga bag‘ishlangan ilmiy-nazariy manbalarni о‘rganish, uning qandaydir «normal», «dinamik» (harakatdagi) birliklar – sо‘z birikmasi va gapdan farqlanuvchi statik (turg ’un, о‘zgarmas) birlik sifatida talqin qilish ustuvor ekanligini kо‘rsatdi

Bu ta’rifda, bir tomondan tub va yasama sо‘zlar о‘zaro farqlanmagan bо‘lsa, ikkinchi tomondan sо‘z yasalishining jarayon ekanligi, binobarin, yasama sо‘z dinamik harakatning hosilasi ekanligi inobatga olinmagan kо‘rinadi. Zero, yasama sо‘z nutq vaziyati talabi va ehtiyojiga kо‘ra yuzaga keladigan nomlashning alohida turidir. Shu munosabat bilan ta’kidlash joizki, sо‘z ayni paytda ham statik va ham dinamik harakat hosilasidir.

Sо‘zning ta’rifi va tavsifiga bag‘ishlangan ilmiy-nazariy manbalarni о‘rganish, uning qandaydir «normal», «dinamik» (harakatdagi) birliklar – sо‘z birikmasi va gapdan farqlanuvchi statik (turg ’un, о‘zgarmas) birlik sifatida talqin qilish ustuvor ekanligini kо‘rsatdi
Bu ta’rifda, bir tomondan tub va yasama sо‘zlar о‘zaro farqlanmagan bо‘lsa, ikkinchi tomondan sо‘z yasalishining jarayon ekanligi, binobarin, yasama sо‘z dinamik harakatning hosilasi ekanligi inobatga olinmagan kо‘rinadi. Zero, yasama sо‘z nutq vaziyati talabi va ehtiyojiga kо‘ra yuzaga keladigan nomlashning alohida turidir. Shu munosabat bilan ta’kidlash joizki, sо‘z ayni paytda ham statik va ham dinamik harakat hosilasidir.