Аl вukhari university nodavlat oliy ta’lim muassasasi
Download 1.22 Mb.
|
Аl вukhari university nodavlat oliy ta’lim muassasasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sharqona axloq
|
Substantsiya moddiy asos, mohiyat. Harakat
Sunna hadislar majmui bo’lib, Qur’ondan keyin turadi va uni to’ldiradi. Unda Muhammad payg’ambarning so’zlari, xattiharakatlari naqllar va hadis sh aklida jamlangan. Sxolastika so’zi yunoncha «shkola»dan («shola») olingan bo’lib, «o’qish joyi»,»maktab» ma’nolarini anglatadi. Buyuk Karl saroyida o’qituvchilik qilganlarni, yoki umuman saroy maktabidagi o’qituvchilarni sxolastlar deb ataganlar. Shuningdek, dinni o’rganishda falsafani tatbiq qilgan o’rta asr olimlarini ham sxolastlar deb ataganlar. Sxolastikani ma’lum darajada ilohiyotni aqlga moslashtirish, dinni tafakkur yordamida quvvatlashga bo’lgan intilish deb ham baholash mumkin. Sh Shakl sistemani tashkil qilgan elementlarning strukturaviy bog’lanishlari, aloqadorliklari, munosabatlarining ifodalanishidir. Hozirgacha falsafiy adabiyotlarda mazmun va sh akl o’rtasidagi bog’lanishlarni bir-biridan ajratib tahlil qilish an’anaviy xarakterga ega. Ya’ni, mazmunning o’zgarishi sh aklning o’zgarishiga olib keladi, degan xulosa ustuvor bo’lgan. Shariat islom diniy huquq sistemasi. Shariat - Qur’on va sunnadan keyingi muhim manba — shariatdir. Shariat (to’g’ri yo’l, ilohiy yo’l demakdir) — islomda huquqiy, axloqiy me’yor va amaliy talablar tizimidir. Islomdagi asosiy yo’nalishlar — sunniylik, shialik va xorijiylik. Ular diniy ta’limot, marosimchilik, axloqiy-huquqiy me’yorlarga oid masalalarda o’zaro farqlanib turadi. Qur’on va hadislarda islomiy ta’limotning asosi bayon qilingan. Sharqona axloq xulq-atvor, yurish-turish, tarbiya, xushaxloqlilik, boadablilik, ota-onaga, ustozlarga hurmat-ehtirom, xushmuomalalik, ochiq yuzlilik, vazminlik, kamtarlik, vadaga vafodorlik, to‘g‘riso‘zlik va h.k. Shaxsning individ tomonidan axloqiy ong orkali jamiyat madaniyatini axloqiy idrok etish darajasi; axloq talablari inson xatti-harakatlari madaniyati jamiyatning shakllantiruvchi tasiri ostida qay darajada chuqur va uyg‘un ekanligi ko‘rsatkichidir. Turli omillar tasiri ostida: hayotiy tajriba va tarbiya; bilim va sanat SHaxs jamiyatning axloqiy madaniyati yutuqlarini turli darajada o‘z ongi va xatti-harakatlarida jamlaydi. SH.a.m. murakkab dastur bo‘lib, o‘z ichiga insoniyatning shunday tajribasini oladiki, unga ko‘ra inson ananaviy vaziyatlarda axloqan ish yuritadi, hamda ongning ijodiy elementlarini –axloqiy aql, intuitsiyani ham o‘z ichiga oladi va ular yordamida muammoli vaziyatlarda ahloqiy qarorlar qabul qila oladi. T Download 1.22 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|