Александр Андреэв Шамбала вақти Дарҳақиқат, Шамбала вақти келди. Н. Рерич и қисм

4. Нурланиш энергиясининг сирлари

1910–1911 йилларда А. В. Барченконинг адабиётшунослиги билан бир қаторда. фандаги илк мустақил қадамларини ташлади. Унинг қизиқишлари доираси ғайриоддий кенг бўлиб, табиат ҳақидаги фанлар тўплами сифатида табиатшуносликнинг барча жабҳаларини қамраб олган - материя, одам, коинот. Бироқ, А.В.Барченко алоҳида эътибор берган бир мавзу бор - бу табиий "энергия" - инсон ҳаёти учун муҳим бўлган турли хил "нурли энергия". Барченко 1911 йилда нашр этилган "Табиатнинг руҳи" иншосида "энергия муаммоси" ҳақидаги тушунчасини батафсил баён қилган. сайёралар, масалан, Марсда. Бундан ташқари, Барченко ўз ўқувчиларига Қизил сайёрада ўсимликлар мавжудлиги, у эрда қорнинг тушиши ва эриши ҳақида ва, албатта, сирли Марс каналлари ҳақида. Буларнинг барчаси унга Марсда "нафақат ақл-идрок жиҳатидан одамлардан кам бўлмаган, балки улардан анча устун бўлган мавжудотлар" мавжудлигини тахмин қилишга имкон берди.^[64]. У худди шундай ишонч билан эфирнинг мавжудлиги ҳақида гапирди - "коинотни тўлдирадиган энг нозик восита". "Олимлар шундай хулосага келишдики, бутун коинот шунчалик нозик модда билан тўлдирилганки, у барча кўринадиган жисмларнинг энг кичик таркибий зарралари орасидаги бўшлиқларга эркин кириб боради ва осмон жисмлари орқали улардаги барча нарсалар билан эркин кириб боради." Ушбу восита ёрдамида қуёш сайёраларга "ўзи маркази бўлган ҳаётий кучлар захирасини" хабар қилади. (Барченко даврида эътирозларга сабаб бўлмаган "эфир" тушунчаси кейинчалик Эйнштейн томонидан рад этилган, аммо 20-асрнинг охирида у яна бизга виртуал энергия билан тўлдирилган космик вакуум тушунчасида қайтди. Ҳали инсонга маълум бўлмаган улкан кучлар.) Шу билан бирга, Қуёш тубида бўладиган жараёнлар - "табиатнинг бу кўзни қамаштирувчи руҳи - даҳшатли портлашлар ва бўронлар, ернинг электромагнит ҳолатида дарҳол акс этади. Магнит асбобларнинг ўқлари ақлдан озгандек айланиб юради, шимол чироқлари милтиллайди... Шу даражага етадики, телеграфлар ишлашдан бош тортади, трамвайлар эса ҳаракатланишдан бош тортади... Ким билади, — деб давом этади Барченко, — фан қачонлардир ўрнатадими? бундай тебранишлар (қуёш фаоллигининг кучланиши) ва жамоат ҳаётидаги асосий воқеалар ўртасидаги боғлиқлик?^[65].
Шуниси эътиборга лойиқки, бу сўзлар А.Л.Чижевский қуёш фаоллигининг ер биосферасига таъсири ҳақидаги таълимотини яратишдан анча олдин изланувчан олимларга айтилган.
Барченконинг мақоласида "нурли энергия" нинг бошқа турлари - ёруғлик, товуш, иссиқлик, электр энергияси ҳам муҳокама қилинди. Аммо у яқинда фан томонидан кашф этилган иккита янги турдаги "нурли энергия" - радиоактив нурланиш ва сирли "Н-нурлари" ҳақида батафсил тўхталиб ўтади. 1898 йилда Кюри томонидан биринчи радиоактив элемент бўлган радийнинг кашф этилиши жуда катта илмий аҳамиятга эга эди.
Ўша даврда радий нурларини биология, тиббиёт ва қишлоқ хўжалигида амалий қўллаш имкониятлари ҳақида кўп гапирилди ва ёзилди.
Албатта, Барченко ҳам бундай долзарб мавзуни эътиборсиз қолдира олмади. “Илм-фан оламининг нигоҳи ҳозирда радийга қаратилган. Бир чимдим радийда тўпланган иш қуввати қирқ вагондан иборат юк поездининг ерни 4 мартадан кўпроқ айланиб чиқиши учун етарли эканлиги, бунинг учун камида 170 минг фунт кўмир ёқиш кераклиги ҳисоблаб чиқилган. Аммо бундай поездни кўмир ўрнига радий билан бошқаришга муваффақ бўлинг...” Радий энергиясидан фойдаланиш (радиоактивлик) Барченкони қаттиқ ташвишга солмоқда, гарчи у учун бу савол каттароқ муаммонинг фақат бир қисми – “тарқалган энергияни қандай қилиб қўлга киритиш ва бўйсундириш керак. бутун космосда" - чунки бу сирларнинг ечими "инсоният учун эр юзидаги жаннатни очиши" мумкин.^[66].
Мақолада муҳим ўрин франтсуз Блондлот томонидан инсон мияси чиқарадиган психофизик энергиянинг махсус тури сифатида кашф этилган "Н-нурлари" ҳақидаги ҳикояга берилган. Франтсуз олимлари Шарпентиэр ва Андре томонидан олиб борилган тадқиқотлар шуни кўрсатдики, инсон миясининг деярли ҳар қандай фаолияти мўл-кўл "Н" нурланиши билан бирга келади. Сирли "мия нурлари" - "пси" энергияси, бугунги кунда айтганимиздек, Барченкони биринчи навбатда қизиқтирди, чунки улар, маълум бўлишича, фикрларни масофага узатиш муаммоси билан бевосита боғлиқ. Ғарб ва Россия олимлари 1900-йилларнинг бошларида ушбу ҳодисани фаол ўрганишди (иккинчи навбатда, В. М. Бехтерев, И. Р. Тарханов, Н. Г. Котик ва А. А. Певнитскийни эслатиб ўтиш керак). Тўғри, улар ҳеч қандай аниқ хулосага кела олмадилар. Қўшиқ.^[67]. Ғарб ва маҳаллий психологларнинг ишлари билан яхши таниш бўлган Барченко 1910 йилда ўз тажрибаларини ўтказди, у ўз мақоласида таъкидлаганидек, "тадқиқот усулини" бироз такомиллаштирди ва "жуда қизиқарли натижаларга" эришди.^[68]. Шу билан бирга, у ўқувчига Н-нурларини "тафаккурнинг эксклюзив двигатели" деб ҳисоблаш нотўғри эканлигини тушунтиради - "Н" га фикрларнинг ўзи сифатида қараш мумкин эмас, балки битта улар билан яқин алоқани инкор эта олмайди"^[69].
Мақоланинг охирида, фанга "эр юзида, дунё нимадан ва қандай пайдо бўлганидан бир ечимга эришиш учун восита" берадиган "нурли энергия" соҳасидаги кашфиётларнинг аҳамияти ҳақида фикр юритар экан, кутилмаганда А. В. Барченко. Қадимги дунё табиатнинг замонавий инсонга ҳали маълум бўлмаган кўплаб сирларини билган бўлиши мумкин, деган фикрга қайтади. “Афсонага кўра, инсоният юз минглаб йиллар аввал бизникидан паст бўлмаган маданият даражасини бошидан кечирган. Ушбу маданият қолдиқлари яширин жамиятлар томонидан авлоддан-авлодга ўтади. Алкимё - йўқолган маданият кимёси"^[70].
Кейинги йилларда А. В. Барченконинг янги мақолалари пайдо бўлди, улар уни энг кўп қизиқтирган мавзуларни муҳокама қилишни давом эттирди: "Ҳаёт сирлари", "Фикрларнинг узоқдан узатилиши", "Ҳайвон гипнози". “Турли илмий-оммабоп пойтахт ва вилоят нашрларида мен доимо табиатшунослик, асосан биология масалалари бўйича оммабоп бўлиб ишладим”, деб ёзади у кейинчалик Санкт-Петербург архивларидан бирида сақланган автобиографик скетчда.^[71]. Бу вақтга келиб Барченко аллақачон турмушга чиққан (хотинининг исми Наталя эди) ва ўғли бор эди ва оиласини боқиш учун у кўп меҳнат қилиши керак эди - бадиий адабиёт, шунингдек, машҳур иншолар ва мақолалар ёзиш - нафақат илмий характердаги , шунингдек, "кун мавзусида" - спорт ва кундалик мавзуларда. Шу билан бирга, А.В.Барченко ўз-ўзини тарбиялаш билан жадал шуғулланган - у ўзининг илмий-оммабоп мақолаларида ўқувчиларга берган саволларига жавоб излаш учун турли фанларда кўп ўқиган.