Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat
Download 1.83 Mb. Pdf ko'rish
|
Elastiklik nazariyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ko’ndalang kesim bosh o’qi Kesimdagi markazdan qochma inersiya momenti o’q bo’ylab nolga neng deb olinadi. Kuchlanganlik holati
- Kuchlanish konsentratsiyasi Material yaxlitliginig buzilishi yoki kuchlanishlar oshishi formasining o’zgarishi. Kuchlanish sikli
- Kuchlar ta’sirining bog’liqlik prinsipi
- Mustahkamlanish chegarasi
- Mustahkamlik Materialning buzilmasdan yuklanishlarni ko’tara olish qobiliyati. Muvozanatning noustuvorligi
- Muvozanatning ustuvorligi
- Nisbiy ko’ndalang deformatsiya Ko’ndalang deformatsiya Nisbiy uzayish Nolli sikl
- Normal kuchlanish Vektor kuchlanishlarning to’liq tashkil etuvchilari qaralayotgan kesim normali bo’yicha yo’nalgan. O Qobiq
- Ruxsat etilgan asosiy kuchlanishni pasaytirish koeffitsienti
- Ruxsat etilgan kuchlanish S Sev-Venan prinsipi
- Siljish moduli, ikkinchi tur elastiklik moduli
- Statik aniq sistemalar Tayanch reaksiyalari va ichki zo’riqishlari faqat muvozanat tenglamalaridan topish imkoni bo’ladigan masala.
- Urinma kuchlanishlarning juftlik qonuni
- Vaqtinchalik qarshilik (mustahkamlik chegarasi)
Ko’ndalang egilish
Brusning shunay yuklanish holatiki, bunda brusning ko’ndalang kesimida hosil bo’ladigan 6 ta ichki zo’riqishlardan noldan farqli bo’lgan eguvchi moment, kesuvchi kuch va buylama kuchlar hosil bo’ladi. . Normal kuchlanish: Egilish uchun Guk qonuni: x y xy J J J tg 2 2 0 2 2 min max 4 ) ( 2 1 2 xy x y y x J J J J J J y x J J J J min max F J i F J i y y x x ; 2 x x i F J 2 y y i F J max y J W x x ; 6 2 / 2 bh h J W x x 6 2 / 2 h b b J W y y 4 3 R R J W W x y x ) 1 ( 32 2 / 4 3 H H x y x d d J W W в н d d max p p J W 2 3 R W F F F dF ydF M dF N ; Q ; y y E 229 Nav’e formulasi: Maksimal kuchlanish: bu yerda x x W J J max - qarshilik momenti. Egilish uchun kesimdagi qarshilik momenti: Urinma kuchlanishlar uchun Juravskiy formulasi: To’g’ri to’rtbutchakli kesim uchun: Doiraviy kesim uchun: Ixtiyoriy kesim uchun: Ko’ndalang egilishdagi bosh kuchlanishlar: Normal kuchlanishlar bo’yicha mustahkamlik sharti Urinma kuchlanishlar bo’yicha mustahkamlik sharti Har xil nazariyalar bo’yicha mustahkamlik shartlari: I. 2 2 4 2 1 2 1 ekvI II. . ] 4 [ 65 , 0 35 , 0 2 2 ekvII (Puasson koeffitsienti =0,3); III. , 4 2 2 ekvIII x J E M 1 x J y M x J y M max max x W M max x x J y b y S Q ) ( ) ( F Q 2 3 max bh F F Q 3 4 max 2 R F F Q k max 2 2 min max 4 2 1 2 ] [ max max x W M ] [ max max x J b S Q ] [ max M W x 230 IV. . 3 2 2 ekvIV Mor nazariyasi: . ; 4 2 1 2 1 2 2 C P ekvM m m m M Egilish uchun Guk qonuni: Egilgan brus o’qining differensial tenglamasi Egilgan balka o’qinig taqribiy differensial tenglamasi: . Buralish burchagi tenglamasi Egilish tenglamasi Egilishdagi differensial bog’lanishlar: Ko’ndalang kesim bosh o’qi Kesimdagi markazdan qochma inersiya momenti o’q bo’ylab nolga neng deb olinadi. Kuchlanganlik holati diagrammasi Mor doirasi (kuchlanishlar doirasi). Kuchlanganlik nazariyasi Invariantlari ; ; . Tekis kuchlanganlik va deformatsiyalanganlik holati uchun bog’lanishlar: Kuchlanish Birlik kesimda hosil bo’ladigan ichki kuchlarning x J E x M x ) ( ) ( 1 EJ x M dx dy dx y d ) ( ] ) ( 1 [ 1 3 2 2 2 ) ( 2 2 x M dx y d EJ C dx x M EJ dx dy ) ( 1 D Cx dxdx x M EJ y ) ( 1 ) ( ) ( x Q dx x dM ) ( ) ( x q dx x dQ ) ( 2 2 x M dx y d EJ dx dy z y x J 1 2 2 2 2 yz zx xy z y z y y x J yz zx xy xy z zx y yz x z y x J 2 2 2 2 3 2 cos 2 2 2 1 2 1 2 cos 2 2 2 1 2 1 2 sin 2 2 1 2 sin 2 2 2 1 231 jadalligi. Kuchlanish konsentratsiyasi Material yaxlitliginig buzilishi yoki kuchlanishlar oshishi formasining o’zgarishi. Kuchlanish sikli amplitudasi Kuchlanishlarning sikldagi maksial va minimal qiymatlari farqi. Kuchlanishlar sikli amplitudesi Kuchlanish siklini tashkil qiluvchi o’zgaruvchining eng katta musbat son qiymati maksimal va minimal kuchlanish sikllari yig’indisining yarmiga teng. Kuchlar ta’sirining bog’liqlik prinsipi Qattiq jismga bir qancha kuchlar ta’sir qilishi natijasida ushbu kuchlarning bir qismi ta’siri boshqa kuchlar ta’siriga bog’liq bo’lmaydi. Kuchlar usuli Keng tarqalgan usul bo’lib statik aniqmaslikni ochib kuchlar usulining kanonik tenglamalari. . . . . . . . . . . . . ; ….; ….; ; ….; Koeffitsientlar Vereshagin qoidasidan topiladi. va h. k. L Mor doirasi Bosh va qiya yuzalardagi kuchlanishlarni grafik usulda aniqlash. Murakkab kuchlanganlik holati uchun mustahkamlik zahirasi koeffitsienti Kuchlanish tenzori komponentalari 3 2 1 , , S S S larni bir- biriga ko’paytirish natijasida kuchlanishlar holati limitik holatga teng bo’lsin. Mustahkamlanish chegarasi Na’muna qismining qiyshiq deformatsiyalanishida material o’zida kuchga qarshilik ko’rsata boshlaydi, 0 ... 1 1 2 12 1 11 p n n X X X 0 ... 2 2 2 22 1 21 p n n X X X 0 ... 2 2 1 1 np n nn n n X X X L p P EJ ds M M 0 1 1 L p P EJ ds M M 0 2 2 L p n nP EJ ds M M 0 L EJ ds M M 0 1 1 11 L EJ ds M M 0 2 2 22 L n n nn EJ ds M M 0 L EJ ds M M 0 2 1 12 L EJ ds M M 0 3 1 13 L k i ik EJ ds M M 0 EJ y Cp P P 1 EJ y C1 1 11 232 lekin na’muna uzunligi ortishi bilan kuch mirdori elastik qismiga nisbatan sekinlik bilan ortib boradi. Mustahkamlik Materialning buzilmasdan yuklanishlarni ko’tara olish qobiliyati. Muvozanatning noustuvorligi Kichiq qo’zg’alishlar natijasida sistema o’zining muvozanat holatidan uzoqlashadi. Muvozanatning ustuvorligi Kichiq qo’zg’alishlar natijasida sistema o’zining muvozanat holatiga qaytadi. N Neytral qatlam Egilgan balkada siqiluvchi va cho’ziluvchi tolalar orasidagi chegara bo’lib, egilishda bu tolalar uzunligi o’zgarmas bo’ladi. Nisbiy ko’ndalang deformatsiya Ko’ndalang deformatsiya Nisbiy uzayish Nolli sikl Minimal kuchlanishi nolga teng bo’lgan yuklanish sikli. Normal kuchlanish Vektor kuchlanishlarning to’liq tashkil etuvchilari qaralayotgan kesim normali bo’yicha yo’nalgan. O Qobiq Bir ulchami qolgan ikki ulchamiga nisbatan kichik bo’lgan jism. Qovushoqlik Yuklangan qismlarda vaqt o’tishi natijasida kuchlanish va deformatsiyalarning o’zgarishi. Qovushoqlikning ikki turi mavjud: harakatdan so’ng va relaksatsiya. R Relaksatsiya Doimiy deformatsiya natijasida materialdagi kuchlanishlarning kamayishi. Rezonans Xususiy tebranishlar chastotasi va uyg’otuvchi kuch chastotasi bir-biriga teng bo’lib qolib, amplitudaning ortib borish hodisasi Ruxsat etilgan asosiy kuchlanishni pasaytirish koeffitsienti Oddiy sterjenda qaraganda ko’ndalang siqilgan sterjenda ustivorlikning yo’qolishi natijasida kuchlanishning qanchaga farq qilishini ifodalovchi koeffitsient. Ruxsat etilgan kuchlanish S Sev-Venan prinsipi Agar jismning biror kichik qismining sirtiga quyilgan kuchlar sistemasini ikvivalent kuchlar sistamasi bilan a a I EF NL dz z F E z N L L 0 ) ( ) ( n o ] [ 233 almashtirsak bu qismdan uzoqroqda joylashgan bo’laklarida bu almashtirishning ta’siri sezilmaydi. Siljish moduli, ikkinchi tur elastiklik moduli Sof siljishdagi materialning elastiklik xususiyatini xarakterlovchi kattalik. Kichik deformatsiyalarda ya’ni, Guk qonuni o’rinli bo’lganda urinma kuchlanish bilan siljish deformatsiyasi orasidagi chiziqli bog’lanish bo’lib, elastiklik moduli ushbu kattaliklarni xarakterlovchi proporsionallikni ifodalaydi. Simmetrik sikl Kuchlanish sikli bo’lib, bunda kuchlanishlarning maksimal (σ max yoki τ max ) va minimal (σ min yoki τ min ) qiymatlari modul jihatidan teng va qarama-qarshi ishorali bo’ladi Sof egilish Brusning shinday yuklanishiki, brusning ko’ndalang kesimida hosil bo’ladigan oltita ichki kuchlardan faqat bitta eguvchi moment noldan farqli bo’ladi. Sof siljish Brusning shunday yuklanish turiki bunda, brus ko’ndalang kesimlarida hosil bo’ladigan 6 ta bosh vektor va bosh momentlaridan tuzilgan ichki kuchlardan faqat ko’ndalang (qirquvchi) kuch noldan farqli bo’ladi. Siljish burchagi Siljish uchun Guk qonuni: ; ; Siljish moduli (ikkinchi tur elastiklik moduli): Siljishdagi potensial energiya: Solishtirma potensial energiya: vajm aF V Statik aniq sistemalar Tayanch reaksiyalari va ichki zo’riqishlari faqat muvozanat tenglamalaridan topish imkoni bo’ladigan masala. Statik aniqmaslik Konstruksiya yisob sxemasida noma’lum bog’lanish reaksiyalar soni muvozanat tenglamalaridan ortiqcha F Q a G G ) 1 ( 2 E G GF a Q Q U 2 2 2 GFaF a Q V U u 2 2 G u 2 2 234 bo’lish xossasi. Statik aniqmaslik darajasi No’malum zo’riqishlar va o’zaro bog’liqmas muvozanat tenglamalari sonlarining farqi. Sterjenning xususiy og’irligini hisobga olish T Urinma kuchlanish Qaralayotgan kesim tekisligida yotuvchi vektor kuchlanishlarning to’liq tashkil etuvchilari. Urinma kuchlanishlarning juftlik qonuni Urinma kuchlanishlarning juftlik qonuni deb istalgan ikkita o’zaro perpendikulyar yuzachalardagi urinma kuchlanishlar miqdor jihatidan o’zaro teng bo’lib, ilementni qarama-qarshi tomonga aylantiradi. V Vaqtinchalik mustahkamlik chegarasi Namina kesimi yuzasida hosil bo’lgan dastlabki kuchlanish bo’lib, vaqt mobaynida berilgan temperatura ta’sirida qisqa vaqt ichida namunada buzilishning sodir bo’lishi. Vaqtinchalik qarshilik (mustahkamlik chegarasi) Cho’zilishda materialda hosil bo’ladigan maksimal kuchlanish (kuch qo’yilishi jarayonida ko’ndalang kesim yuzasi o’zgarishi hisobga olinmagan hol). Y Yuklanish Konstruksiya qismlariga quyilgan tashqi kuch. Z Zarbali yuklanish Zarbali yuklanish deb istalgan tez o’zgaruvchi yuklanish tushuniladi. FL P z N ) ( L F P max E L F E L P L 2 2 Download 1.83 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling