Asosiy tushunchalar glossariysi
Agglyutinatsiya – (lotincha «yopishtirish» ma’nosini; fleksiya «bukilish»
ma’nosini anglatadi) o‘zak va qo‘shimchalarning muayyan ketma-ketlikda,
ma’lum tartib asosida joylashuvi.
Agglyutinativ tillar –o‘zak va qo‘shimchalarning muayyan ketma-ketlikda,
ma’lum tartib asosida joylashuviga asoslangan tillar.
Geneologik tasnif – tillarni qarindoshlik munosabatiga, kelib chiqish
asoslariga ko‘ra guruhlaydigan tasnif.
Morfologik tasnif – tillarni morfologik xususiyatlariga ko‘ra guruhlashga
qaratilgan tasnif.
Nostratik gipoteza yoki nostratik nazariya – (lotin tilida noster “bizniki”
ma’nosini beradi) til oilalarini yanada kengroq doiradagi genetik asosga
birlashtirishni nazarda tutadigan qarash.
Qardosh tillar – tuzilishi, grammatik xususiyatlari, shu tillardagi
so‘zlarning paydo bo‘lish manbai, so‘z shakllari va ma’nolari bir-biriga ancha
yaqin tillardir. Bunday tillar bir umumiy o‘zakli tildan kelib chiqqan.
Til oilasi – grammatik tuzilishi va boshqa xususiyatlari jihatidan bir-
birlariga yaqin bo‘lgan tillar guruhi.
Turkiy tillar oilasi – qardosh tillardagi o‘xshashlik, yaqinlik ularning so‘z
boyligi, grammatik qurilishi va nutq tovushlarida ifodalanadi. O‘zbek, uyg‘ur,
qozoq, qirg‘iz, tatar, boshqird, ozorbayjon, yoqut, turkman, qoraqalpoq, turk,
chuvash tillari turkiy tillar oilasiga kiradi.
Flektiv tillar – o‘zak morfema va affiksal morfema chegaralari
sezilmaydigan, yangi so‘zlar o‘zak o‘zgarishi asosida yuzaga keladigan tillar.
Asosiy adabiyotlar
1. Abduazizov A. Tilshunoslik nazariyasiga kirish.-Toshkent, 2010.-133-147 б.
2. Borbala Richter. First steps in theoretical and applied linguistics.-Budapest,
2006.-B.42, 85-86
3. Ирисқулов И. Тилшуносликка кириш.-Тошкент, 2009.-Б.178-190 б.
4. Хolmanova Z. Tilshunoslikka kirish.-Toshkent, 2007. -Б.44-59
Do'stlaringiz bilan baham: |
