Аллоҳнинг гўзал исмлари ءاَمْسَلأا ىَنْسُحْلا Доктор Муҳаммад Ротиб Наблусийнинг «Аллоҳнинг гўзал исмлари»

«Агар Аллоҳ одамларни, улар қилган ҳар қандай 
зулм, зўравонликлари билан ушлаганида, азоблаганида 
ер юзида бирон жониворни қўймаган бўлур эди. Лекин у 
Зот уларни маълум муддатгача қўйиб қўяр, бас, қачон 
уларнинг ажаллари етиб келганида эса уни бирон соат 
кейинга ҳам сура олмайдилар, илгари ҳам қила 
олмайдилар» (Наҳл сураси, 61-оят).
ّهيّف ُصَخ مكَت َلمموَيّل م ُهُ ُرّهرَنُي اَمذن
ِ
ا ۚ َنوُمّلا ذيملا ُلجَممعَي اذ َعَ ّفاَ َ ذلِلا ذ َبَ َسم َتَ َلََو
ُرا َهمضَ ملأا 
«Сиз ҳаргиз Аллоҳ золим кимсаларнинг қилаётган 
амалларидан ғофил деб ўйламанг, фақат Аллоҳ 
уларнинг жазоларини кўзлари даҳшатдан қотиб 
қоладиган қўрқинчли қиёмат кунига қолдирмоқда, 
холос» (Иброҳим сураси, 42-оят). 
 
73. АЛ-АВВАЛ
(
ُُل َّوَلأَا
)
 
«Ал-Аввал» – у ҳамма нарсадан аввал. Яъни, барча 
мавжудотлар йўқлигида ҳам бор эди. Мавжудотларни 
Аввал сифатига эга бўлган Аллоҳ яратди. Яъни, Аллоҳнинг 
вужудга келишининг бошланиши йўқдир. Аллоҳ Аввалдир. 
Чунки ундан аввал борлиқда бирор нарса бўлмаган. У Зоти 
ва шаъни билан барча нарсадан олдин келгани билан 
олийдир. У бирор нарсада бошқага муҳтож бўлмайди. Унга 

---

Аллоҳнинг гўзал исмлари
 
172
барча нарса, барча ишда муҳтождир. Шундай экан, сен ҳам 
ҳамма нарсада аввал бўлган Зот билан бирга бўл. Кучсиз 
махлуқ билан эмас, балки кучлиларнинг кучлиси билан 
бирга бўл. Сен бой бўлиб кўринган киши билан эмас, 
бойларнинг бойи бўлган Зот билан бирга бўл. Илмни даъво 
қилувчи инсон билан эмас, балки мутлақ илм эгаси бўлган 
Зот Аллоҳ таоло билан бирга бўл. Сен гўзал билан эмас, 
гўзалликни ато қилувчи Зот билан бирга бўл. 
«Ал-Аввал» дегани бошқаси унга бориб тақалади ёки 
натижага эришишдаги асосий бошланиш нуқта деганидир. 
Яъни, Аллоҳ таоло барча нарсанинг аввалги сабабчисидир. 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам жойларимизга 
ётган пайтимизда «Ал-Аввал» зикри келган ушбу дуони 
ўқишни тавсия қилганлар. «Абу Ҳурайра Розиаллоҳу