Ҳалогенҳо (U, Cl, Вr,I, Аt). Тавсифи умумии элементҳо

Мураккаботи бинарии хлор дар дараxаи оксидшавии +1
Мураккаботи бинаре, ки дар онҳо хлор дараxаи оксидшавии +1-ро зоҳир менамояд, инҳоанд: ClF (фториди хлор), Сl₃N (нитриди хлор) ва Сl₂O (оксиди хлор). Онҳоро чунин ҳосил мекунанд.
Сl₂+F₂ 2ClF,
2Cl₂+2HgO=Cl₂O+Hg₂OCl₂,
2HOCl=H₂O+Cl₂O,
NH₄Cl+3Cl₂=Cl₃N+4HCl.
Фториди хлор (ClF) дар температураи 173,15К xeшида, дар 117,15К гудохта мешавад. Он гази беранг буда, дорои бeи махсусест, ки аз бeи хлор ва фтор фарr мекунад.
СlF+KF=KClF₂.
Дихлормонооксид (оксиди хлор (I)) Cl₂O моеи сурхи xигарранг буда, дар температураи 275,15К xeшида, дар 152,15К гудохта мешавад.
Нитриди хлор (Cl₃N) моддаи равuании дорои ранги зарди тира мебошад ва он тарканда аст. Ин модда дар температураи 344,15К xeшида, дар 246,15 К гудохта мешавад.
Структураҳои молекулаҳои СlF, Сl₂O, Сl₃N чунин намуд доранд:



Гантелй Кунxй Тригоналй-пирамидавй
ҳар сеи ин моддаҳо рафтори тезобро дошта, бо об ба таомул дохил мешаванд.
Сl₂O + HOH = 2HClO, ClF + HOH = HClO + HF,
Cl₃N +3H₂O = NH₃ + 3HClO.
Тезоби ҳипохлор НСlО тезоби заиф буда, собитаи диссосиатсияи он дар 291,15К ба 3,7·10^-8 баробар аст. Тезоби мазкур ҳатто дар маҳлулҳои сероб ноустувор мебошад. Он оксидкунандаи rавист. Намакҳои ин тезобро ҳипохлоритҳо меноманд. ҳипохлорити калийро ҳангоми дар хунукй ба маҳлули ишrори калий таъсир кардани хлори газй ҳосил мекунанд:
Сl₂+2КОН=КClО+ КCl+Н₂О.
Хлорид-ҳипохлорити калсий (СаОСl₂), ки онро оҳаки хлорй низ меноманд, дар натиxаи таъсири хлори газй ба ҳидроксиди калсии сахт (Са(ОН)₂) ҳосил мешавад:
Сl₂ +Са(ОН)₂=СаОCl₂+Н₂О.
СаOCl₂ намаки омехтаи тезобҳои хлороҳидроген (НСl) ва ҳипохлор (НСlO) мебошад, бинобар ин формулаи структурии онро чунин тасвир кардан мумкин аст.
Сl
Са
О - Сl
Оҳаки хлорй барои сафедкунии матоъҳо ва коuаз, инчунин барои безараркунй мавриди истифода rарор дорад. Он дар ҳавои намнок вайрон мешавад.
2CaOCl₂+CO₂+H₂O=CaCO₃↓+CaCl₂+2HClO.
ҳипохлорити калсий Са(СlО)₂ ҳангоми ҳал кардани хлор дар оҳаки шукуфта (Са(ОН)₂) бо таомули зерин ҳосил мешавад:
2Сl₂+2Ca(OH)₂=Ca(ClO)₂+CaCl₂+2H₂O.