Amaliy ish Hayot faoliyati xavfsizligi fani haqida tushincha va huquqiy asoslari tushunchasini órganish. Ergonomik asoslari. Reja

2.3. Kasb kasalliklarini órganish usullari

Korxonalarda baxtsiz h́odisalar va ularni keltirib chiqaruvchi xavfli h́olatlar baxtsiz h́odisalarning kelib chiqishiga sabab bóladigan omillarni yóqotish maqsadida aniqlanadi. Bu ishlar asosan oqilona usullarni qóllash, baxtsiz h́odisa va kasb kasalliklarining kelib chiqishidan h́oli bóladigan ish sharoitini tashkil qilish h́isobiga amalga oshiriladi.

Baxtsiz h́odisalar sabablarini aniqlash uchun asosan ikki usuldan foydalaniladi.
1. Statistik usul. Bu usul baxtsiz h́odisalarning umumiy statistik h́isobga olingan jaroh́atlanish materiallarini tah́il qilishga asoslangan. Mazkur usul jaroh’atlanishni tah́lil qilish uchun h́am asosiy material bwlishdan tashqari, baxtsiz h́odisalarni kamaytirish chora-tadbirlarini kórish uchun amaliy malumot beradi. Bu usul bilan jaroh́atlanishni aniqlovchi chastota koeffitsienti va jaroh́atning oǵirligi koeffitsientining órtacha kórsatkichini olish mumkin.
Baxtsiz h́odisalarning takrorlanish koeffitsientini, 1000 ta xodim h́isobiga, malum vaqt davomida korxonada kelib chiqqan baxtsiz h́odisalarning órtacha miqdorini quyidagi formula orqali aniqlanadi.
K=R/T.1000
Bunda R — malum vaqt ichidagi jaroh’atlanganlar soni; T—shu vaqt ichida korxonada ishlagan xodimlar soni. Jaroh́atlanish koeffitsienti qaysi korxonada baxtsiz h́odisalar kwproq vujudga kelayotganligi h́aqida malumot beradi.
Baxtsiz h́odisaning oǵirlik koeffitsientini, yani h́ar bir jaroh́atlanishning órtacha yóqotilgan ish kunlari h́isobini kórsatuvchi K ni quyidagi formula bilan aniqlash mumkin.
K=P/R
Bunda P —h́amma baxtsiz h́odisaga uchraganlar tomonidan yóqotilgan ish kunlari soni; R — shu davrda baxtsiz h́odisaga uchraganlar soni.
Shuni aytib ótish kerakki, bu kórsatkich h́aqiqiy oǵir jaroh́atlanish belgilarini kórsata olmaydi, chunki uning tarkibiga nogironlik va ólim bilan tugagan baxtsiz h́odisalar kiritilmagan, ular aloh́ida h́isobga olinadi.
Statistika usulini ikkiga bólib qarash qabul qilingan: bular guruh́ va topografik usullardir.
Guruh’ usuli. Bu statistik usulning tarkibiy qismi h́isoblanib baxtsiz h́odisalarning bir xil sharoitlarda va ayrim belgilari bilan (masalan vaqti va sodir bólgan joyi, baxtsiz h́odisaning xususiyatini va h́.k.) guruh́ h́olida takrorlanishini aniqlash imkoniyatini beradi.