Anatomiya yangi indd

Ta’m bilish analizatori. Ta’m bilish analizatorining periferik qis-

mi og‘iz bo‘shlig‘ida bo‘ladi. Og‘iz bo‘shlig‘ining shilliq  pardasida 

asosan tildagi ta’m bilish so‘rg‘ichlarida  bo‘ladi, bu so‘rg‘ichlarida  

re tseptorlar- sezgichi ta’m bilish hujayralari bor. Bu retseptorlar-

ning tabiiy ta’sirlovchilari ovqatning eriydigan moddalaridir. Ret-

septorlarning ta’sirlanishi natijasida hosil bo‘ladigan qo‘zg‘alishni 

hid bilish nervlari yarim sharlarning pastki sohasida joylashgan 

ta’m bilish zonasiga o‘tkazadi.

---

78

Teri analizatori. Terida tuyg‘u, sovuq, issiqni, og‘riqni sezuv-

chi retseptorlari bo‘ladi. 

Sovuq sezish va issiq sezish retsep-

torlari sezuvchi nervlarning uchlaridir. Ularning ba’zisi sovuqdan 

ta’sirlansa, ba’zilari issiqdan qo‘zg‘aladi. Bu narsa odam terisiga 

tekkan nar 

sa va havoning qay darajada issiq ekanligini bilishiga 

imkon beradi. Tuyg‘u, sovuq sezish va issiq sezish retseptorlari teri 

analizatorining periferik uchlaridir. Bu analizatorning marka 

ziy 

uchi yarim sharlar po‘stlog‘ida, sezish-harakatlantirish zonasida 

bo‘ladi. Og‘riq sezish retseptorlari sezuvchi nervlarning uchlari-

dir. Bu retseptorlar ularga mexanik, kimyoviy, issiqlik va boshqa 

ta’sirlovchilar ta’sir etganda qo‘zg‘aladi. Qo‘zg‘alish bosh miyaga 

o‘tkaziladi va odam og‘riq sezadi.

79