Andijon davlat tibbiyot instituti farmatsevtik fanlar kafedrasi

Fermentlar va mikroflora.

Malumki, o‘simlik xom ashyosi mikroorganizmlardan xoli emas va ular ajratmalada xar xil bijish protsesslariga olib keladi. Lekin -aynab turgan suv xammomining xarorati mikroblardan utilishiga olib keladi .
Xar qaysi o‘simlikda fermentlar saqlanadi. Va ular o‘simlikdagi moddalarni parchalanishiga olib keladi. Buni oldini olish uchun olimlar xom ashyoga qaynab turgan suvni solishni taklif etishgan, ammo bunda moddalar ajralib chiqishi passayadi. Shu sababli xom ashyoga sovu- suv solib -aynab chi-guncha moddalar ajratmaga o‘tishi taminlanadi va bu qisqa vaqt ichida fermentlar o‘z ta‘sirini ko‘rsata olmaydilar.
Tushuntirish matni
Damlama va qaynatmalarni o‘simliklardan tayyorlash umumiy texnologiyasi kuyidagi bosqichlardan iborat: o‘simliklarni chang va tupro-dan elash, maydalash, suv bilan -aynab turgan infundir apparatida yoki xona xaroratida tayyorlash, tayyor ajratmani suzish, agar ajratmaning xajmi kam bo‘lsa, kerakli xajmgacha suv -uyib etkazish. Kerakli etiketkalarni yopishtirib bemorga berish uchun tayyorlash .
Ayrim xollarda damlama va qaynatmalarga qo‘shish uchun boshqa dorivor moddalar hm yoziladi. Barcha qo‘shiladigan dorivor moddalar fizik - kimyoviy xususiyatlariga -arab tayyor damlama va qaynatmalarga suzilgandan so‘ng qo‘shiladi. Spirtli ajratmalar, suyuq ekstraktlar, sharbatlar va boshqalar «Suyuq dorilarni og‘irlik xajm bo‘yicha tayyorlashga doir ko‘rsatmalar» ga rioya qilgan holda qo‘shiladi.
Damlama va Qaynatmalar suyuq dorilarni umumiy qoidalariga binoan kasallarga berishga tayyorlanadi, shuningdek quyidagi extiyot etiketkalari bo‘lishi lozim «Salqin joyda saqlansin», «Ichishdan oldin chayqatilsin» va boshqalar.
Suvli ajratmalar 2 kun xolodilnikda saqlanadi (buyruq №582) .
Alkaloid saqlagan dorivor o‘simliklardan damlama tayyorlash Alkaloid saqlovchi dorivor o‘simliklardan damlama tayyorlagada infundir stakandagi ajratma ustiga limon kislotasi yoki xlorovodorod kislotasi qo‘shiladi. Kislota o‘simlik tarkibida -ancha alkaloid bo‘lsa shuncha teng miqdorda hisoblab olinadi.
Oling: Termopsis o‘ti damlamasidan -150 ml Natriy benzoatdan – 1.5
Navshadil – anis tomchisidan – 3 ml Aralashtiring. Bering. Belgilang. 1 osh -oshi-dan 3 marta ichilsin.
Birinchi navbatda Termopsis o‘ti tarkibida alkaloid bo‘lib kuchli ta‘sir etuvchi dorivor o‘simliklar gruppasiga kiradi sababli, uni dozasini tekshirib olamiz. X Davlat Farmakopeyasi ko‘rsatmasiga 1:400 nisbatda tayyorlanadi. 150 ml ajratma uchun 0.4 gr o‘simlik olinadi. Termopsis o‘simligi DF bo‘yicha 1.5% alkaloid saqlashi kerak. Agar alkaloid miqdori 1.5% ko‘p bo‘lsa (bizni misolda 1.8% alkaloid sa-laydi) kerakli miqdor quyidagicha xisoblanadi :
X-(0,4 x 1,5)g‘1,8 - 0,33 gr
Kislota -uyidagicha xisoblanadi:
100 -------- 1,8
0,33-------- x
x - 0,33 x 1,8 g‘ 100 - 0,006
Limon kislotasidan 0,006 yoki 1% eritmasidan:
100 ------ 0,83
a ------- 0,006
a - 100 x 0,006 g‘ 0,83 - 0,7
Damlama tayyorlash uchun 150 ml suv olinadi . O‘simlik miqdori 1 gr dan kam bo‘lgani uchun suv shimish koeffitsienti hisobga olinmaydi.
Pasport: Termopsis o‘ti – (1,8%) 0.33 gr
Natriy benzoat - 1,5 gr
Navshadil kislotasi – (1:10) 0,7 ml
Suv - 150 ml

Eritmaning umumiy hajmi - 153 ml
Infundir stakaniga 0,33 gr. 5 ml gacha maydalangan termopsis o‘simligidan olinadi va 150 ml suv solib 0,7 ml (1:10) xlorid kislotasidan solinadi . Qaynab turgan infundir apparatida 15 min qaynatib va-ti – va-ti Bilan aralashtirib turiladi va 45 minut sovitiladi. Sovutilgan ajratma o‘lchovli silindrga suziladi va suv bilan xajmi 150 ml gacha etkaziladi. So‘ng ajratmada 4,0 gr natriy benzoat eritib -ayta suziladi. Keyin navshadil – anis tomchisi (o‘z qoidasiga rioya qilgan xolda) qo‘shib kasalga berish uchun tayyorlanadi.
«Salqin joyda saqlansin», «Ichishdan oldin chayqatilsin» singari etiketkalar yopishtiriladi.