Андижон давлат университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

АНДИЖОН ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ ҲУЗУРИДАГИ 
ИЛМИЙ ДАРАЖАЛАР БЕРУВЧИ DSc.03/31.12.2020.Таr.60.01 
РАҚАМЛИ ИЛМИЙ КЕНГАШ 
ФАРҒОНА ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ 
ЮЛДАШЕВ САИДАНВАРБЕК БАХРОМЖОН ЎҒЛИ 
V – Х АСРЛАРДА ФАРҒОНА ВОДИЙСИДАГИ СИЁСИЙ, 
ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ ВА МАДАНИЙ ЖАРАЁНЛАР 
07.00.01 – Ўзбекистон тарихи 
ТАРИХ ФАНЛАРИ БЎЙИЧА ФАЛСАФА ДОКТОРИ (PhD) ДИССЕРТАЦИЯСИ 
АВТОРЕФЕРАТИ 
 
 
 
Андижон – 2021
 

---

4 

---

5 
Кириш (фалсафа доктори (PhD) диссертацияси аннотацияси) 
Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Жаҳонда муҳим 
геосиёсий ўринга эга минтақа халқларининг сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва 
маданий ўтмиши ҳозирги замон тарих фанидаги энг асосий тадқиқот 
объектларидан бири ҳисобланмоқда. Фарғона водийси Марказий Осиё 
минтақасида умуминсоний қадриятлар ривожига катта ҳисса қўшган 
қадимий тамаддун ўчоқларидан бири бўлиб, унинг тараққиёти минтақа 
халқлари ўтмиши билан узвийликда кечган. 2009 ва 2014 йилларда Фарғона 
водийсида ривожланган Катта ашула ва Аския санъати ЮНЕСКОнинг 
инсоният номоддий маданияти рўйхатига киритилганлиги, 2005 йилда 
Марғилон шаҳри 2000 йиллик юбилейининг дунё миқёсида нишонланиши 
бунинг ёрқин далилидир. 
Бугунги кунда хорижнинг етакчи илмий марказларида Марказий Осиё 
тарихини ўрганишга қаратилган махсус лойиҳалар устида иш олиб 
борилаётганлиги туфайли Фарғона водийси халқлари тарихи ва маданиятига 
доир кўплаб илмий ютуқларга эришилмоқда. Шунга қарамасдан, улар асосан 
минтақанинг қадимги ҳамда янги даври тарихига бағишланган бўлиб, бу ерда 
илк ўрта асрларда ҳамда IX–X асрларда рўй берган сиёсий, ижтимоий-
иқтисодий ва маданий жараёнлар ҳозирга қадар ёритилмай қолмоқда. 
Марказий Осиё, Хитой ва Тибетдаги сиёсий кучларнинг манфаатлари 
тўқнашган ҳудудда жойлашган Фарғона халқаро муносабатларда муҳим ўрин 
тутган. Шу нуқтаи назардан, 2019 йилнинг ўзидаёқ Қўқон ва Фарғона 
шаҳарларида водий халқлари тарихи ва маданий меросини сақлаб қолиш 
ҳамда уни янада ривожлантиришни кўзда тутган халқаро анжуманларнинг 
ўтказилиши умуминсоният цивилизациясида Фарғонанинг тутган ўрни 
нақадар юқори эканлигини кўрсатмоқда. 
Ўзбекистонда Ўрта Осиёнинг уникал тарихий-жўғрофий ҳудуди бўлган 
Фарғона тарихини ўрганиш, унинг ўзига хос жиҳатларини аниқлаш, уларни 
юртимиз ва жаҳон жамоатчилиги ўртасида тарғиб қилиш юзасидан сўнгги 
йилларда кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда. “Миллий ўзлигимизни 
англаш, Ватанимизнинг қадимий ва бой тарихини ўрганиш, бу борада илмий-
тадқиқот ишларини кучайтириш …лозим”
1
. Бу борада мавжуд тадқиқотларга 
тарихий манбаларнинг тўлиқ жалб қилинмаганлиги, илк ўрта асрлардаги 
сиёсий жараёнлар билан боғлиқ талай воқеаларга аниқлик киритилмаганлиги 
айни соҳадаги илмий-тадқиқот ишларининг долзарб эканлигини белгилаб 
беради. 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ–
4947-сон «Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича 
Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида», 2017 йил 17 февралдаги ПФ– 2789-сон 
«Фанлар академияси фаолияти, илмий тадқиқот ишларини ташкил этиш, 
бошқариш ва молиялаштиришни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари 
1
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. 
28.12.2018. https://president.uz/uz/lists/view/2228. 

---

6 
тўғрисида»ги Фармонлари, 2017 йил 24 майдаги ПҚ–2995-сон «Қадимий 
ёзма манбаларни сақлаш, тадқиқ ва тарғиб қилиш тизимини янада 
такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Қарори шунингдек, ушбу 
соҳага оид меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган вазифаларни амалга 
оширишда мазкур диссертация муайян даражада хизмат қилади.