Андижон қишлоқ хўжалик институти Қишлоқ иқтисодиёти ва бошқарув кафедраси

3.Маҳсулот таннархи ҳақида тушунча, унинг турлари ва аниқланиш тартиби.

• 3.Маҳсулот таннархи ҳақида тушунча, унинг турлари ва аниқланиш тартиби.
• Таннарх - деганда бир бирликдаги маҳсулот ишлаб чиқариш, иш ва хизматларни бажариш учун сарфланган моддий, меҳнат, пул харажатлари назарда тутилади. Унинг мутлақ (абсолют) даражасини аниқлаш учун барча ишлаб чиқариш харажатларининг умумий суммаси шу харажатлар ёрдамида ишлаб чиқарилган ялпи маҳсулот миқдорига тақсимланади.
• Қишлоқ хўжалигида 1 ц. маҳсулотнинг ;1 эталон гектарнинг; 1 тонна-кмнинг; 1 квт.соат электроэнергиянинг таннархи аниқланади. Уни қуйидаги формула ёрдамида аниқлаш мумкин:

• Бунда: Тн – маҳсулот, иш, хизматлар таннархи, сўмда;
• Их – ишлаб чиқариш харажатларининг умумий суммаси, сўмда;
• Мм (Им, Хм) – ялпи етиштирилган маҳсулот, жами бажарилган иш, хизматлар миқдори цен., тоннада, эталон гектарда

• 

• Тн

• Их

• Мм (Им, Хм)

• Харажатларнинг шаклланиш этапларига қараб таннархи турлари

• Технологик таннарх

• Коммерция ёки тўла таннарх

• Маҳсулотни ишлаб чиқариш технологияси билан боғлиқ бўлган, шунингдек, бўлимларда бригада, ферма ва цех ларда ишлаб чиқаришни бошқариш ва ташкил қилиш билан боғлик харажатлар киради.

• Ишлаб чиқариш харажат ларининг жами ва маҳсулотни сотиш билан боғлиқ бўлган харажат ларининг йиғиндисини ифодалайди. У фақат товар маҳсулот учун ҳисобланади.

• Ишлаб чиқариш таннархи

• Технологик таннархлар нинг йиғиндисини, корхонани ва ишлаб чиқаришни бошқариш билан боғлиқ харажат ларнинг (умумхўжалик харажатлари) йиғиндиси ни ифодалайди.

•