Arxitektura fakulteti

Gidravlikli saqlaǵısh qurılma hám júk túsiriw tesigi gidravlikli basqarılıwı menen konuslı maydalaǵısh tómendegi konstrukciya hám islew principine iye. Konus maydalaǵısh qabıqqa bekkemlengen, ol orayı jıljıǵan qabıq boyına erkin jaylasıwı múmkin. Qabıq sharikli tirgewish, shtok (porshen menen polzundı biriktiriwshi detal) hám sheńber tárizli konuslı juva (oqlaw formasındaǵı detal) arqalı porshenge tayanadı. Porshen hám cilindrdiń tómengi qappaǵı ortasındaǵı keńlik may menen toltırıladı. Usı ishki boslıq joqarı basım astında toltırılǵan hawalı ıdıs (ballon) menen uzatıwshı trubalar birlestiriledi. Maydalanbaytuǵın buyımlar maydalaǵıshǵa túsiwinde mayda salıstırma basım keskin asıp ketedi hám aqırında hawanı qısıp, hawalı ıdıs qısıp shıǵarıladı. Bunda porshen konus maydalaǵısh túsiwi imkániyatın támiynlegen halda túsiriledi hám bunıń aqıbetinde júk túsiriw tesiginiń eni úlkeyedi hámde biygana nárseler shıǵadı. Konus maydalaǵısh baslanǵısh jaǵdayına qaytıwı, ıdısta jaylasqan qosımsha júkler alınǵanınan soń, porshen kóteriliwinde hawa cilindr boslıǵına maydı keri qısıp shıǵarıwdı baslawı támiynlenedi.
Aralastırılatuǵın beton aralaspaǵa vibratordıń tásir etiwinde bóleksheler massaları hám vibrator jaǵdayınıń kórsetkishlerinen baylanıslılıqta tezlik penen cement hám toltırǵısh dáneleri májbúriy tebrenis atqaradı. Bunda aralaspa jumsaydı hám onıń qayısqaqlıǵı (iyiliwsheńligi) tómenleydi. Aytılǵannan kelip shıǵıp, vibratorlawda qattı beton aralaspalar qozǵalıwshań bolıp qaladi, bul bolsa olardıń aralasıw processin jeńillestiredi. Sonday-aq, vibratorlaw cement, suw hám toltırǵıshlar arasındaǵı kóbirek úzliksiz baylanıslılıqtı ańsatlastıradı. Aralastırıw processinde aralaspa teńsalmaqsız valdıń aylanıw jónelisine qarama-qarsı, bir tárepke barlıq massanıń kóp shastotalı tebrenisli háreketin atqaradı.
Digirman hám maydalaǵısh ortasındaǵı parıqlanıw sonnan quraladı, digirman betinde untaqlanatuǵın buyım bir-birine tiyiwi múmkin hám olar ortasına maydalanatuǵın material jaylastırıladı, sonda tap sonday maydalaǵıshǵa uqsap, usı betki mashinalar konstrukciyaların ózin-ózi bir-birinen qorǵaydı. Tómengi asılǵanda kiriw tupiginde qozǵalıwshań jaǵlardıń eń úlken ólshemleri joqarıda boladı. Maydalaǵıshtıń qozǵalıwshań jaǵları tómengi asılǵanlıq penen úlken konstruktiv kemshiligi, bul eń úlken bólekler aspa oqtan aralıǵı júdá úlken jaylasıwı hám eziliwi ushın eń úlken kúshleniw talap etiwi esaplanadı.


Juwmaq
Bul kurs jumısından juwmaq etip sonı aytıw múmkin, qurılıs materialların tayarlaw hám qayta islewde maydalawshı hám untaqlawshı mashinalar, materiallardı tallaw hám aralastırıw ushın mashinalar, aralaspalar, betonlar hám jaǵımlı massa tayarlaw ushın aralastırǵıshlar qurılıs industriyasında júdá kóp qollanıladı.
Usı oqıw qollanba on tórt baptan ibarat bolıp, onda qurılıs industriyasınıń mexanikalıq úskene hám mashinaları islewin ámeliy jaqtan úyrenip kórip shıǵılǵan.
Sonday-aq, oqıw qollanbada kórsetilgen atamalar studentler tárepinen ámeliy jumıslardı orınlaw processinde bilimin keńeytiredi hám tereńlestiredi, pánniń ilimiy tiykarların bekkemleydi hám qoyılǵan máselelerdi sheshiwde qızıǵıw oyatadı hámde erkin pikirlewge iykemlestiredi.
Aldın maydalaw hám untaqlaw arasındaǵı parıqlanıw, qısıwdan zor berip basıwda hám sol waqıtta untaqlawda zor beriwdi qırqılıw (bólekleniw) ornına iye bolıwınan quralıwı boljanǵan.
Haqıyqattan da maydalaw hám untaqlaw arasındaǵı parıqlanıw onsha úlken emes. Materialdıń salıstırma iri bólekleri maydalawǵa, mayda bólekleri bolsa untaqlawǵa jolıǵıwına juwmaq shıǵarıladı. Solar qatarında materiallardı maydalaw ushın qollanılatuǵın mashinalar, zor berip kesiw (bóleklewi) birden-bir tásir etiwshi zor beriw esaplanbaydı hám olar imkáni barınsha eń tiykarǵısı emes.
Untaq tárizli jaǵdayına shekem materialdıń untaqlasıwı súykelis hám qısıw jolı menen ámelge asırıladı. Bunda untaqlanıwshı buyım bir-biri menen tıǵız tiyiwi talap etiledi. Digirman hám maydalaǵısh ortasındaǵı parıqlanıw sonnan quraladı, digirman betinde untaqlanatuǵın buyım bir-birine tiyiwi múmkin hám olar ortasına maydalanatuǵın material jaylastırıladı, sonda tap sonday maydalaǵıshǵa uqsap, usı betki mashinalar konstrukciyaların ózin-ózi bir-birinen qorǵaydı.
Tómengi asılǵanda kiriw tupiginde qozǵalıwshań jaǵlardıń eń úlken ólshemleri joqarıda boladı. Maydalaǵıshtıń qozǵalıwshań jaǵları tómengi asılǵanlıq penen úlken konstruktiv kemshiligi, bul eń úlken bólekler aspa oqtan aralıǵı júdá úlken jaylasıwı hám eziliwi ushın eń úlken kúshleniw talap etiwi esaplanadı. Nátiyjede mexanizmler bólimlerinde asırılǵan júkler júz beriliwinde iyiliwsheń sát bir qansha rawajlanadı hám sonıń aqıbetinde konstrukciya awırlasadı. Bunnan tısqarı, shıǵıp atırǵan tesikte qozǵalıwshań jaǵlar onshelli kóp bolmaǵan talpınıwında, ásirese iyiliwsheń materiallardıń maydalanıwında maydalaǵıshta tıǵılıwı múmkin. Qozǵalıwshań jaǵları tómenge asılǵan menen maydalaǵıshlar qurılıs materialları sanaatında tarqala almadı, sol sebepli keyinala olar kórip shıǵılmaydı.
Joqarıǵa asılǵanda jaǵlarning eń úlken talpınıwı shıǵıp atırǵan tesiktiń tómengi tárepinde payda boladı. Maydalaǵısh jaǵlarınıń tebreniwi ápiwayı hám quramalı bolıwı múmkin.
Konuslı maydalaǵıshtıń islewi jaǵlı maydalaǵısh islewi sıyaqlı bolıp tabıladı. Ishki konustıń birinshi yarımı tebreniwinde, qashanda ol sırtqı konustıń ishki betine jaqınlasqanda material sonda maydalanadı. Ekinshi yarımı tebreniwinde, yaǵnıy ishki konustıń keri ketiwine maydalanǵan material sol waqıtta material kibi túsip ketedi, basqa tárepinde jaylasqanı bolsa maydalanıw jaǵdayına túsip qaladı. Óziniń háreketi astında maydalanǵan material shıǵıw tesigine qarap tómenge sırǵanaydı. Konus maydalaǵıshta maydalanıw sheńber boyınsha boyınsha maydalaw maydanında izbe-iz jaylasıwnda úzliksiz júz beredi. Digirman hám maydalaǵısh ortasındaǵı parıqlanıw sonnan quraladı, digirman betinde untaqlanatuǵın buyım bir-birine tiyiwi múmkin hám olar ortasına maydalanatuǵın material jaylastırıladı, sonda tap sonday maydalaǵıshǵa uqsap, usı betki mashinalar konstrukciyaların ózin-ózi bir-birinen qorǵaydı.