Ҳасан Абулқосимов Мурод Абулқосимов Соҳибжон Топилдиев

14.4.6-жадвал . 
Ўзбекистонда чорва моллари сонининг ўсиши динамикаси (йил 
бошида,минг бош)
1
Чорва 
моллари турлари 
1991й. 
2000й. 
2010й. 
2018й. 
2018йилда 
1991йилга 
% да 
Йирик 
шохли 
қорамол 
5112,6 
5353,4 
9094,7 
12414,7 
242,8 
Шу 
жумладан 
сигирлар 
2120,2 
2343,4 
3758,1 
4418,3 
208,3 
Қўй ва эчкилар 
10109,5 8932,5 
15340,9 20680,5 204,5 
Парранда 
35200,4 14510,0 37733,3 71343,4 202,6 
Чорва 
моллари 
сонининг 
ўсиши 
натижасида 
чорвачилик 
маҳсулотларининг қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари умумий ҳажмидаги 
улуши 1990 йилдага 36,6%дан 2016 йилда2016 йилда 41% га ошди. Аммо 
2017 йилда бу кўрсаткич пасайиш тенденциясига эга бўлиб, 31,0%ни ташкил 
этди. Чорвачилик маҳсулотлари ҳажмининг ўсиши асосан деҳқон ва шахсий 
томорқа хўжаликларида чорва моллари сонининг жадал ўсиганлиги билан 
изоҳланади. 2017 йилда 1990 йилга нисбатан мўшт ишлаб чиқариш ҳажми
2,9 баробарга, сут 3,3 баробарга,тухум 5,3баробарга кўпайди (қаранг:14.4.7-
жадвал). 
14.4.7-жадвал. 
Асосий чорвачилик маҳсулотлари ишлаб чиқариш динамикаси (минг 
тонна)
2
 
1990г. 2000г. 
2010г. 
2015г 
2017г. 
В 
% 
2017г к 
1991г. 
гўшт 
(тирик 
вазнда) 
789,1 
841,8 
1461,4 
2033,4 
2281,1 
289,1 
Сут 
3034,2 3632,5 
6169,0 
9027,8 
10083,2 
332,3 
тухум, млн. дона 
1231,8 1254,4 
3061,2 
5535,4 
6605,5 
536,2 
1
Альманах Узбекистана 2013год. Т., 2013. –С.114; Ўзбекистон Республикаси йиллик статистик тўплами.-
Т.,2013.-238-бет; Ўзбекистон ҳудудларининг йиллик статистик тўплами.- Т.,2014.-92-93-бетлар; Ўзбекистон 
қишлоқ хўжалиги 2016 йил. –Т., 2016.-Б.35; Социально-экономическое положение Республики Узбекистан 
за 2017 год. - Т., Госкомстат РУ, 2018.- С.57 маълумотлари асосида тузилди. 
2
Основные тенденции и показатели экономического и социального развития республики Узбекистан за 
годы независимости (1990-2010гг.) и прогноз на 2011-2015гг.: Стат.сб.-Т.: «Узбекистан», 2011. –С.46; 
Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги. Стат. тўплам 2016 йил. – Т., 2016.-Б.37.; Социально-экономическое 
положение Республики Узбекистан за 2017 год. - Т., Госкомстат РУ, 2018.- С.54-55 маълумотлари асосида 
тузилди. 

---

289 
Жун 
25,8 
15,8 
26,5 
36,0 
37,1 
143,8 
Қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқариш 
ҳажмининг кескин ошиши туфайли уларнинг аҳоли жон бошига тўғри 
келадиган миқдори ҳам ўсиб борди.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги
‖Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар 
стратегияси тўғрисида‖ги фармони билан тасдиқланган ―2017-2021 йилларда 
Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши 
бўйича Ҳаракатлар стратегияси‖да Қишлоқ хўжалигини модернизация 
қилиш ва жадал ривожлантириш бўйича қуйидаги вазифалар белгиланган:
-таркибий ўзгартиришларни чуқурлаштириш ва қишлоқ хўжалиги 
ишлаб чиқаришини изчил ривожлантириш, аграр секторнинг экспорт 
салоҳиятини сезиларли даражада ошириш; 
-пахта ва бошоқли дон экиладиган майдонларни қисқартириш, бўшаган 
ерларга қишлоқ хўжалиги озиқ-овқат маҳсулотларини жойлаштириш 
ҳисобига экин майдонларини янада оптималлаштириш; 
-фермер хўжаликлар, энг аввало, кўп тармоқли фермер хўжаликларини 
рағбатлантириш ва ривожлантириш учун қулай шарт-шароитлар яратиш; 
-қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини чуқур қайта ишлаш, янги қайта 
ишлаш 
корхоналарини 
қуриш, 
мавжудларини 
реконструкция 
ва 
модернизация қилишга қаратилган инвестиция лойиҳаларини амалга 
ошириш; 
-
қишлоқ хўжалигига хизматлар кўрсатиш инфратузилмасини тармоқларини 
янада кенгайтириш; 
- суғориладиган ерларнинг мелиоратив ҳолатини янада яхшилаш, сув ва 
ресурсларни 
тежайдиган 
замонавий 
агротехнологияларни 
жорий 
этиш, 
унумдорлиги юқори бўлган қишлоқ хўжалиги техникасидан фойдаланиш; 
- юқори маҳсулдорликка эга, касаллик ва зараркунандаларга чидамли, 
қишлоқ хўжалиги экинларининг янги селекция навларини ҳамда ҳайвонот 
турларини яратиш ва ишлаб чиқаришга жорий этиш бўйича илмий-тадқиқот 
ишларини кенгайтириш; 
-глобал иқлим ўзгаришлари ва Орол денгизи ҳалокатининг қишлоқ хўжалиги 
ривожланиши ҳамда аҳолининг ҳаѐт фаолиятига салбий таъсирини юмшатиш 
бўйича тизимли чора-тадбирлар кўриш
1
. 
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиѐев Олий Мажлисга 
мурожаатномасида ―Маълумки, ҳозирги кунда юртимизда 51 фоиздан зиѐд аҳоли 
қишлоқ жойларда яшайди. Бироқ қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг мамлакат 
ялпи ички маҳсулотидаги улуши 17 фоиздан ошмайди. Аграр соҳа маҳсулотларини 
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ‖Ўзбекистон Республикасини 
янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида‖ги фармони. 1-илова. 

---

290 
қайта ишлаш ҳажми эса 10 фоизга ҳам етмайди. Ҳолбуки, ривожланган 
давлатларда бу кўрсаткич 50 фоиздан ортиқни ташкил этади. Шу муносабат билан