Avtomobil dvigateli va boshqa agregatlarini elektron boshqarish : kasb-hunar kollejlari uchun o'quv qo'llanma

Ishga tushirish forsunkasini tekshirish. 
Ishga tushirish fo rsu n ­
kasiga biriktirilgan tok qisqichi ajratiladi, m ahkam lash gaykasi b o ‘- 
shatilib, ishga tushirish forsunkasi yechiladi. YonilgM nasosi y u q o ­
rida k o ‘rsatilg an d ek , tok ta rm o g ‘iga t o ‘g ‘rid an t o ‘g ‘ri u lan ad i. 
Tizim dagi yonilg‘i bosim i 3,0 k gs/sm 3b o Ig a n d a , 1 m in u t davom ida 
ishga tushirish forsunkasining p u rk ag ich id an 0,3 sm 3 d an ortiq 
b en zin oqib tushm asa, forsunkaning zichlanganlik darajasi m e'y o ri- 
da hisoblanadi.
F o rsu n k a m en zu rk an in g tepasiga m ah k am lan ad i va tok ta rm o - 
g ‘iga ulanadi. Y onilg‘i bosim i 3,0 k g s/sm 3 boN ganda, soz fo rsu n ­
kaning unum dorligi 9 3 ± 1 1 sm 3/m in , 2,5 k g s/sm 3 b o ‘lganda esa 
85±10 sm 3/m in n i, y o n ilg ‘ining purkalish konusi esa tax m in a n
80° li b u rch a k n i tashkil qilishi kerak.
Ishga tu sh iris h fo rsu n k a si c h u lg ‘a m in in g q a rsh ilig i + 2 0 °C
h a ro ra td a 3 - 5 O m ni tashkil qiladi.
Ishchi forsunkani tekshirish. 
F orsu n k alarg a b iriktirilgan tok 
qisqichlari ajratiladi, o ‘t oldirish kaliti yoqiladi va voltm etr y o rd am i­
da qisqichlardagi h a r ikkala k o n tak t kuchlanishi tekshiriladi. A gar 
h am m a kontaktlardagi kuchlanish bir xil b o 1 Isa, elektr o ‘tkazgichlar 
va ele k tro n boshqarish bloki soz hisoblanadi.
Y o n ilg ‘i p u rk a lish in in g davriyligi q u y id a g ic h a te k sh irila d i: 
forsunkalar m ahkam langan jo y id an yechiladi (ularga ulangan sim lar 
va y o nilg‘i uzatish q u vurchalari yechilm aydi). Ishga tushirish for­
sunkasiga boradigan q u v u rch a tiqin bilan berkitiladi. U zg ic h -taq - 
sim lag ic h g a b o rg a n y u q o ri k u c h la n ish li sim y e c h ib q o ‘yiladi. 
S tarty o r y o rd am id a tirsakli val aylantiriladi. Soz fo rsu n k alar bir 
xil vaqt dav o m id a h am m asi baravariga yonilg‘i purkashi kerak.
F o rsu n k alarn in g zichlashtirilganlik darajasi quyidagicha tek sh i­
riladi: taqsim lash quvuri yechiladi (ikkita bolt bilan m ahkam langan)
35

---

va uni fo rsu n k alar kiritish kollektoridagi u y ach alard an c h iq q u n c h a
ko ‘tariladi. T aqsim lash quvuri yig‘ilgan h olda, y a ’ni forsunkalar 
va bosim rostlagich bilan birga kapotga m ah k am lan ad i. F o rsu n ­
k alarn in g q isq ichlari to k ta rm o g ‘id an uzib q o ‘yiladi. Y uqorida 
ko ‘rsatilgandek, y o nilg‘i nasosi to ‘g lridan to ‘g ‘ri tok ta rm o g ig a
ulanadi. Bosim 2,5 k g s/sm 2 boN ganda, m e ’y o rida zichlashtirilgan 
forsunkadan 1 m in u t davom ida b ir to m c h id a n ortiq ben zin oq m as- 
ligi kerak.
F o rsu n k alarn in g un u m d o rlig in i tekshirish u c h u n u larn in g har 
b in ning tagiga m en zu rk a q o ‘yib, to lg lrid a n -to ‘g ‘ri tok ta rm o g ig a
ulanadi. Bosim 2,5 k g s/sm 2 b o lg a n d a forsunkaning unum dorligi 
176±5,3 sm 3/m i n ni tashkil qilishi, y o n ilg h n in g purkalish konusi 
esa tax m in a n 30° b o ‘lishi kerak.
O d a td a , forsunkalar (ishchi va ishga tushirish) qism larga ajratil- 
m aydi va ta ’m irlanm aydi.