Avtotransport vositalari servisi asoslari

Kafolat davrida servis xizmat ko’rsatish faoliyati. Avtomobil zavodining kafolat majburiyatlari
“Avtomobillarga kafolatli texnik xizmat ko’rsatish Nizomi”da va uning servis kitobchasida keltirilgan
bo’lib, avtomobilning texnik soz holatini ta’minlash bo’yicha bajariladigan amallar majmuasidan iborat.
Avtomobil zavodlari kafolatli texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlash ishlariga katta ahamiyat
beradilar, chunki bu ularning raqobatbardoshlik ko’rsatkichlaridan biri bo’lib, dunyo bozoridagi
mavqeyini belgilaydi. Kafolat davri avtomobil ishlab chiqaruvchi zavod tomonidan, oylarda yoki
avtomobilning bosib o’tgan masofasi bilan belgilanadi. Misol uchun, “DjiEm Uz” avtomobillari uchun
kafolat davri 12 oy yoki 20 ming km belgilanib, ulardan qaysi biri oldin tugasa, bunda kafolat davri
tugagan hisoblanadi. Ammo kafolat davri avtomobil zavodidan jo’natilgan sanadan boshlab 18 oydan
oshmasligi lozim.
Ba’zi xorijiy avtomobil kompaniyalari kafolat davrini uzaytirish orqali haridorlarni ko’proq jalb
qilish siyosatini ham olib boradilar. Kafolat davri avtomobilning “Servis daf-tarchasi”da ko’rsatilgan
sotilgan kundan boshlab hisoblanadi. Agar bu davr ichida avtomobil boshqa xaridorga sotilsa, kafolat
davri muddatining qolgan qismi keyingi xaridorga o’tkaziladi.
Kafolat davrida avtomobilga 3 ta servis xizmati (1, 2, 3 talonlar) o’tkazish mo’ljallangan bo’lib,
talon №1 bo’yicha amallar avtomobil 2-3 ming km yo’l bosganda bepul o’tkaziladi, faqat sarf bo’lgan
materiallar (moy, filtr) uchun haq to’lanadi. “UZ-DAEWOO AUTO” avtomobillariga bepul xizmatning
quyidagi amallarini bajarish tavsiya etilgan:
1. Dvigatel bo’limida:
- o’t oldirishni tekshirish va sozlash;
- dvigatelning salt ishlashi tekshirish va sozlash;
- ta’minot tizimini tekshirish;
- tasmalarning tarangligini tekshirish va sozlash;
- dvigatel moyi va moy fil’trini almashtirish, moy sathini tekshirish va me’yoriga keltirish;
- tormoz suyuqligi sathini tekshirish va zarurat tug’ilsa me’yorgacha to’ldirish;
- sovutish tizimi suyuqligining sathini va tizim jipsligini tekshirish, zarurat tug’ilsa suyuqlikni
me’yorgacha to’ldirish;
- akkumulyator batareyasining zaryadlanganlik darajasini nazorat qilish, zarurat bo’lsa sozlash;
- gidrotizim quvurlari birikmalarini nazorat qilish va qotirish;
- eshik va kapot qulflari ishlashini tekshirish;
- havo fil’tri elementini nazorat qilish va zarurat tug’ilsa tozalash;
- tsilindrlar bloki kallagining boltlari tortilganligini nazorat qilish va zarurut tug’ilsa, me’yorigacha
mahkamlash;
2. Yurish qismi va transmissiyada:
- oldi va orqa osmalarning ish qobiliyatini tekshirish;
- mexanik yoki avtomat uzatma qutisining moy sathini tekshirish;
- ulashish muftasi tepkisining erkin yurish yo’lini tekshirish va sozlash;
- tormoz tizimi ish qobiliyatini tekshirish;
- g’ildiraklar holati, qotirilganligini va shinadagi havo bosimini tekshirish;
- g’ildirak gupchaklari podshipniklarining shovqinsiz ishlashini tekshirish;
- faralarning yorug’lik nurini yo’nalishini tekshirish va sozlash;
- rul chambaragi erkin yurish yo’lini tekshirish.
3. Yo’l sharoitida sinash:
- dvigatel, transmissiya va boshqaruv tizimlarini avtomobil harakati jarayonida tekshirish;
- shovqin chiqishi, yonilg’i-moy va suyuqliklarning tomishini tekshirish.

---

Qolgan servis xizmatlari 10 va 20 ming km yurgandan keyin bajariladi va ular uchun avtomobil egasi
to’la hisob-kitob qiladi.
“DjiEm Uz” avtomobillari uchun kafolat davrida navbatdagi texnik xizmat ko’rsatish davriyligi me’yorda
belgilangandan 250 kmdan yoki 7 kundan oshmasligi lozim. Kafolat davrida o’tkaziladigan texnik xizmat
ko’rsatishning profilaktik ishlaridan tashqari agregat, tizim va uzellarni texnik holati ham tekshiriladi,
uchragan nosozliklar bartaraf etiladi. Bu nosozliklarni bartaraf etish kafolatli ta’mirlash yo’li bilan
bajariladi. Avtomobil ishlab chiqaruvchi zavod tomonidan belgilangan ekspluatatsiya qoidalari
buzilmagan taqdirda kafolatli ta’mirlash zavod hisobidan, aks holda mijoz hisobidan amalga oshiriladi.
Quyidagi hollarda kafolat berilmaydi:
a) Agar detal, uzel yoki agregatdagi nosozlik va nuqsonlar ishlab- chiqaruvchining aybi bilan yuz bermay,
balki:
- avtomobil halokatga uchraganda;
- ekspluatatsiya Yo’riqnomasi talablari buzilgan hollarda;
- texnik xizmat ko’rsatish davriyligi va ish xajmi me’yorida bajarilmagan hollarda;
- ishlab chiqaruvchi firmaning vakolati berilmagan shaxs tomonidan detal, uzel va agregatlarni ta’mirlash
va almashtirish ishlari amalga oshirilgan xollarda;
- ishlab chiqaruvchi firma tomonidan tavsiya etilmagan yonilg’i-moy maxsulotlaridan foydalanilgan
xollarda;
- ishlab chiqaruvchi firma avtomobili konstruktsiyasiga o’zgartirish
kiritilganda yoki zavod spetsifikatsiyasida keltirilmagan detallar
o’rnatilgan hollarda;
- atrof muxit ta’siri (dovul, toshqin, do’l, jala, yashin va boshqalar) natijasida hosil bo’lgan buzilishlar
sodir bo’lgan hollarda.
b) Transport vositasining me’yoriy yedirilish jarayonida ish qobiliyatini yo’qotgan quyidagi detal va
uzellariga: filьtrlar, tormoz kalodkalari, uzatish tasmalari, o’t oldirish shamlari, ilashish muftasi diski,
oyna, oyna tozalagichi, o’t oldirish kontaktlari, kondensatorlar, salьniklar, dvigatel tayanchidan tashqari
rezina-texnik buyumlariga.
v) Davriy xizmat ko’rsatish tarkibiga kiritilgan tozalash-yuvish, yonilg’i-moy bilan to’ldirish, nazorat-
sozlash va qotirish kabi ishlarini bajarishga.
g) Spidometr almashtirilganda yoki haqiqiy bosib o’tilgan mosafa qiymatini aniqlab bo’lmaganda.