Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

 
 
Təşkili üsuluna görə YQ dinamik və statik olurlar. 
MP üçün YQ konstruksiyasına görə aşağıdakı qruplara bölünür: 
- emal hissəsi ilə birlikdə bir kristalda yerləşən registr tipli yaddaşdan, 
həcmi 8K olan OYQ və DYQ-dan ibarət qoşula bilən (vstroennıy) YQ; 
- MP-yə nəzərən xarici olan ayrıja BİS şəklində yerinə yetirilən YQ; 
- müxtəlif növlü (OYQ, DYQ, YDYQ) BİS-lər yığımından ibarət yaddaş 
platası. 
Bir BİS xarici çıxışları məhdud olduğundan, bir kristalda YE matrisi ilə 
yanaşı ünvan deşifratoru, idarəedici və gücləndirici sxemlər yerləşdirilir. 
Yaddaşa müraciətin və mübadilənin idarəedilməsi sxemi. 
Ünvanlanma yalnız yaddaşın və XQ-nin idarə olunması prosesinin bir 
hissəsidir. Ünvanlardan başqa, mübadilənin istiqamətini verən oxuma və yazma 
strobları (
RD
və 
WR
), işləənin icazəsi siqnalı (
CS
, 
EN
), XQ-yə və ya yaddaşa 
müraciət (
İO/M
) əlamətləri olmalıdır. Prosessor adətən, minimal siqnallar qrupu 
hasil edir, harada ki sistem interfeysində bir qədər başqa qrup nəzərdə tutula 
bilər. O cümlədən, K1821BM85A mikroprosessoru üç siqnal: oxuma siqnalı 
RD
, yazma siqnalı 
WR
və (
İO/M
) siqnalı, yəni yüksək səviyyədə XQ-yə 
müraciət, və aşağı səviyyədə yaddaşa müraciət siqnallarını verir. Sistem 
interfeysində isə dörd siqnal sistemi istifadə olunur: yaddaşdan oxuma 
MEMR
, 
yaddaşa yazma 
MEMW
, XQ-dən oxuma 
IOW
və XQ-yə yazma 
IOR
siqnalları.

---

180
Siqnallar 
dördlüyünə çox asanlıqla aşağıdakı ifadələrdən keçmək olar: 
;
/
/
M
IO
RD
M
IO
RD
MEMR




;
/
/
M
IO
WR
M
IO
RD
MEMW




;
/
/
M
IO
RD
M
IO
RD
IOR




;
/
/
M
IO
WR
M
IO
WR
IOW




Statik OYQ asinxron, və ya taktlanan ola bilərlər. Taktlanan OYQ-ər 
üçün hər hansı bir idarə etmə siqnalının impuls xarakterli olmasıdır (adətən, CS 
siqnalı). Bu halda yaddaşın işinin təkrar icazə verilməsi üçün ilkin olaraq, 
siqnalı passiv hala çevirmək lazımdır. Siqnala impuls xarakteri vermək üçün, 
xüsusi halda,
MEMW
MEMR
CS


ifadəsini tətbiq etmək olar. Belə ki, nə 
oxuma, nə yazma siqnalı (
1

 MEMW
MEMR
) təsir etməyən intervallarda 
CS
siqnalının passiv halı təmin edilir. 
Bəzən mübadilənin şərti yaddaşın və ya XQ-nin ona hazır olmasıdır. 
Hazırlığın aşkar edilməsi üçün belə metod tətbiq edirlər: yavaş qurğunun 
ünvanının yaranması, lazımi uzunluğa malik olan tək impuls generatorunun işə 
salınmasına gətirir, belə ki, bu impulsun mövcud olduğu müddətdə RDY 
hazırlıq siqnalı götürülür. Hazır olmamaq intervalının müddəti yavaş işləyən 
qurğunun tələblədinə uyğun hesablanır. Prosessor hazır olma siqnalının 
yaranmasını gözləyir və yalnız onun yaranmasından sonra mübadilə 
əməliyyatını yerinə yetirir. Zaman itkilərindən qaçmaq üçün hazır olmamaq 
intervalını, onu MPS-in sinxroimpulslarına bağlamaqla generasiya etmək daha 
yaxşı olar.