Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi

Qeyd: Elektron sxemlərdə istifadə olunan elementlərin şərti qrafiki 
işarələnməsi əlavə 1-də, ən geniş yayılmış cihazların o cümlədən, inteqral 
mikrosxemlərin əsas parametrləri, istismar şərtləri tətbiq sahələri, onlar əsasında 
qurulan bəzi qurğuların sxemlərinin hesabatına nümunələr əlavə 2-də, 
yarımkeçirici elektron cihazlarının, onlar əsasındakı qurğuların parametrlərinin 
və qoşulma sxemlərinin təhlilinə dair misallar əlavə 3-də verilmişdir. Eyni 
zamanda əlavələrdə geniş tətbiq olunan rəqəm mikrosxemlərinin markaları və 
qoşulma sxemlərinə nümunələr, ilkin siqnalların gücləndirilməsi, müqayisə 
olunması, ARÇ və RAÇ-larda çevrilməsini təmin edən analoq 
mikrosxemlərinin, ilk növbədə əməliyyat gücləndiriciləri və komporatorların da 
geniş yayılmış növlərinin təsnifatı, parametrləri və praktiki sxemləri verilmişdir. 

---

253
Şək. 12.12. AT90S2313 mikrokontrollerində icraedici qurğularının 
(işıqdiodlarının və düymələrin) qoşulma sxemi 
Şək.12.13. Mikrokontroller əsasında yığılmış tipik
rəqəmli elektron qurğularının xarici görünüşü 
 

---

254
Fəsil 13. AVİASİYA TEXNİKASINDA TƏTBİQ
OLUNAN RƏQƏM QURĞULARI 
 
13.1. Hava gəmilərinin avionika sistemlərində istifadə olunan məntiq 
elementləri və qurğuları 
“Avionika” sözü “aviation electronics” söz birləşməsindən əmələ gəlib 
“Aviasiya elektronikası” deməkdir. Təyyarənin avionikası dedikdə bortunda 
olub, uçuşların idarə olunmasına xidmət edən bütün elektron sistemlər başa 
düşülür. Geniş mənada isə həm bortda, həm də yerdə uçuşların idarə olunmasını 
təmin edən bütün elektron sistemlər avionika sistemləri adlanır.
Digər tərəfdən avionika bir elm və texnika sahəsi olub, fizika, ektronika, 
ölçmə texnika və s. kimi digər elm sahələri ilə sıx əlaqədə olaraq, avionika 
elektron qurğularının işlənib hazırlanması və onların aviasiya sahəsində tətbiqi 
məsələləri ilə bağlı olan praktiki tədqiqatları həyata keçirən bir sahədir.