ÊBÊ: 84(5O‘)6 t 98 To‘xtaboyev, Õudoyberdi

BESHINCHI QISM
Ertalab. Tuman kasalxonasining oddiygina bir xona-
si. Yog‘och karovatda yaralangan Beksulton yotibdi. Oq 
doka shunday ko‘p o‘ralganki, bamisli ulkan qo‘g‘ircho-
qqa o‘xshab qolibdi. Qon quyish moslamasi ulangan. 
Bir tomonida hamshira, ikkinchi tomonida Õurshida 
o‘tiribdi. Nariroqda devorga yaqin joyda Sabriniso, In-
oyat ayalar o‘tirishibdi. O‘nboshi har zamonda boshini 
chayqab «Yo, Àlloh» deb qo‘yadi. Inoyat pichirlab allaqa-
nday duolar o‘qiydi, yuziga fotiha tortadi. 
SÀBRINISO:  — Jiyanginam, yolg‘izginam (xo‘rsinadi).
Õurshida betoqat, turadi, o‘tiradi, o‘y surib ketadi.
HÀMSHIRÀ:  — Uxlamang.
BEÊSULTON: — Uxlaganim yo‘q.
Shoshilib doktor kirib keladi.
DOÊTOR:  — Qalay?
HÀMSHIRÀ  Moslamadan oqayotgan sun’iy qonni 
ko‘rsatib:  — Yaxshi ketyapti.
DOÊTOR:  — Siz xotini bo‘lasizmi?
ÕURSHIDÀ: — Unashib qo‘yilganmiz.
DOÊTOR:  — Demak, to‘y bo‘lar ekan-da. Meniyam, 
albatta, aytasiz-da.
Chekkada o‘tirgan Sabriniso shoshilib o‘rnidan turadi.

---

292
SÀBRINISO: — Õudo xohlasa, inim, to‘yga sizni 
o‘zim aytaman.  Sizga boshdan-oyoq sarpo qilaman.
DOÊTOR:  — Onasimisiz?
SÀBRINISO: — Àmmasi bo‘laman, aylanay.
Doktor Beksultonning yurak urishini eshitadi, tomir 
urishini o‘lchaydi.
DOÊTOR:  — Og‘riq kamaydimi?
Beksulton bosh chayqaydi.
DOÊTOR:  — Hozir bir ilojini qilamiz.
* * *
Tashqarida ko‘ngil so‘rab kelgan molboqarlar, 
sog‘uvchi ayollar, g‘ishtchilar bir-biriga so‘z bermay 
bahs lashishyapti.
OVOZ: — Yo‘q, Usmon G‘ani, bir nafas jim turgin.
OVOZ: — Bo‘lmasa, bo‘ladigan gapni tezroq ayt.
OVOZ: — Velosiped minib kelayotuvdim.
OVOZ: — Buni hozir aytding-ku, ezma.
OVOZ: — Oldin Beksulton «Moskvich»ini shunday 
haydab o‘tdiki, bay-bay-bay, yoqamni ushladim, keyin 
ko‘z yumib-ochguncha orqasidan yuk mashinasi o‘tdi. 
Uchib o‘tdi, desam, ishonaver. Êeyin gumburlagan 
ovoz eshitildi. Uh, avariya bo‘ldi-ku, deb o‘yladim... 
Borsam... Sigaretingdan ol.
OVOZ: — Àvval tugat, keyin beraman.
OVOZ: — Beksultonning mashinasi ariq ichida 
g‘ildiragi osmondan bo‘lib yotibdi. G‘ildiragi aylanib 
turibdi. Bay-bay-bay, Beksultonni olay desam, chap 
eshigini o‘rindiqqa yopishtirib tashlabdi. Àtrofda zog‘ 
yo‘q. Beksulton arang nafas olyapti, qon sharillab ketib 

---

293
turibdi. Beksulton bir o‘ziga kelib, bir o‘zidan ketadi. 
Odam top, odam top, deb xirillaydi. Dasht da odam 
nima qilsin? Molxonaga qarab yugurdim, to‘g‘rimi, 
Àbdusamat?
ÀBDUSÀMÀT: — To‘g‘ri.
OVOZ: — Êeyin g‘ishtxonaga qarab yugurdim. Seni 
topdim, to‘g‘rimi?
USMON G‘ÀNI: — To‘g‘ri.
OVOZ: — Àkrom bilan yarimtani o‘rtaga qo‘yib karta 
o‘ynab o‘tiruvdilaring, to‘g‘rimi?
USMON G‘ÀNI: — Lekin shisha bo‘sh edi. 
OVOZ: — Bu yaramaslar yana yashirib g‘isht so-
tishganga o‘xshaydi, deb o‘yladim. To‘g‘rimi?
USMON G‘ÀNI: — Noto‘g‘ri. Bunday deb o‘yla ganing 
yo‘q. Tezroq ayt, mashinaning raqamini eslab qolgan-
misan, deyapman.
OVOZ: — Ming marta aytdim-ku, Êonibodomning 
mashinasi, deb.
Suhbat, har xil taxminlar to‘xtamaydi. Doktor be-
morning qon bosimini yana o‘lchaydi, o‘zicha mamnun.
ÕURSHIDÀ (sekingina): — Qalay?
DOÊTOR:  — Õudo xohlasa, krizis o‘tyapti.
ÕURSHIDÀ: — Bosim-chi?
DOÊTOR:  — Oltmishga chiqibdi. Endi amaki, 
opajonlar, ko‘rib turibsizlar, kun issiq, xona tor, be-
morga havo yetishmayapti. Tashqariga chiqishlaringni 
so‘rayman.