B. Аbidov, О. G‘. Аzimov, U. А. Ziyamuhamedova neft-gaz sintezi аsоslаri

2.1.1. Jarayonga sharoitlarning ta’siri
Etilenni to‘g‘ridan to‘g‘ri gidratatsiya jarayoniga harorat, bosim,
suv va etilenlarni nisbatlari turlicha ta’sir ko‘rsatadi.
2.1.1.1. Haroratning ta’siri
Quyi haroratda etilenni suvga yutilishi yaxshiroq kechadi va
reaksiyaning termodinamik ehtimoli 0ºC dan past haroratda joy-
lashgan, biroq sharoitlarni tanlash reaksiya tezligiga, olefinning
reaksion qobiliyatiga va ishlatilayotgan katalizatorlarning faolli-
giga bog‘liqdir.
7-jadval
Etilen konversiyasini harorat va bosimga bog‘liqligi.
 Bosim, atm.
 Harorat,ºC
Etilen konversiyasi, % da
50
80
100
150
150
250
350
53
14,1
3,5
65
21,4
5,6
67
25
7
74
35
12,2
Biroq hanuzgacha 270–300ºC haroratdan pastda yetarli faollik
bilan ishlaydigan katalizatorlar topilgan emas.

---

89
Shunday qilib, etilenning to‘g‘ridan to‘g‘ri gidratatsiyasi jarayo-
niga quyidagi omillar ta’sir ko‘rsatadi: harorat, bosim, suv va etilen-
larning molli nisbatlari, etilenning hajmiy tezligi [hajmiy tezlik (W)
deb bir soatdagi xomashyo hajmini katalizator hajmiga nisbatiga ay-
tiladi].
Etilen konversiyasi harorat va bosimga bog‘liqligini 7-jadval
ma’lumotlari orqali tasvirlash mumkin.
7-jadval ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, bosimni 50 dan 100
atmosfera bosimi ostigacha oshirilishi o‘sha birday temperaturada
etilenning konversiyasini ortishiga olib keladi.
Birday bosimda haroratni 150 dan 350ºC gacha orttirilishi kon-
versiyani keskin pasayishiga olib keladi, sinalayotgan katalizatorlar
faqat yuqori haroratlarda faol ekanligini hisobga olsak, 280–300ºC
da konversiya (~5%) past bo‘ladi.