B ibragimov, M. Ibragimov

QOTIB CHARCHASH - unda kishi go’yo gavdasini ezilgan yoki 
majag’langan gumon qilib tanasida issiqlik va bo’shashishni sezadi. 
G`OLIB – mamlakat chempionati g`olibi, Osiyo chempionlar ligasi g`olibi 
yoki va hokazo.
G`OLIB JAMOA – o`yin davomida eng ko`p to`p urgan jamoa g`olib 
bo`ladi. Agar ikkala jamoada to`plar nisbati teng bo`lsa yoki bitta ham to`p 
urilmagan bo`lsa bunday o`yin natijasi durang bo`ladi
. 
HAA – hakamlar va axborot apparatlari. 
HARAKAT KO’NIKMALARI VA MALAKALARI – mashqlarni harakat 
ko’nikmasi va harakat malakasi bo’lgan taqdirdagina bajarish mumkin. Bu ko’nikma 
va malakalar harakatlarni bajarishning muayyan usullarini ifoda etadi. 
HARAKATLI O’YINLAR - jismoniy tarbiya vositasi sifatida jamoali, 
jamoaga uyushmay, o’zining ma’lum sport maydoniga, standart qoidasiga ega 
bo’lmagan, qiyin jismoniy mashqlarning ayrim elementlarini o’z ichiga olgan 
harakatlar tarzida ular asta-sekinlik bilan kiyinlashtirilib bir shaklga kirgizilib, 
sport o’yinlariga aylandi. Demak, sport o’yini ham harakatli o’yindir. 
HARAKAT REAKSIYASINING TEZLIGI – Individning qandaydir 
tanlangan signalga, buyruqqa, ovozga javoban tezkorligini tushuniladi. 
HARAKAT REAKSIYASI IKKI TURGA AJRATILADI – sodda 
(oddiy) reaksiya - bu kutilgan signalga oldindan belgilangan harakatlar orqali 
beriladigan javob. 
HARAKATLARNING KOORDINASIYAVIY MURAKKABLIGI - 
chakkonlikning birinchi o’lchovidir. Agar harakatning fazo, vaqt, kuch 
xarakteristikalari harakat vazifasiga mos bo’lsa, harakat yetarli darajada anik 
bo’ladi, harakat vazifalari harakatning apiqligi tushunchasini keltirib chiqaradi. 
Harakatning aniqligi chaqqonlikning ikkinchi o’lchovidir. 

---

309 
HIMOYA – jamoadoshlarining kuchli xatti-harakati bilan o`z darvozasi 
oldidagi xavfni bartaraf etish yoki xavfli vaziyatning paydo bo`lishiga yo`l 
qo`ymaslik.
HUJUM – o`yinchilarning to`p bilan raqib darvozasi tomon iloji boricha 
yaqinroq borib gol urishga harakat qilishi. Raqib darvozasi tomon zarbalar, to`p 
oshirishlar, to`pni olib yurishlar, himoyachilarni aldashlar, to`psiz raqib tomon 
yurishlar, darvoza tomon kuchli zarbalar – bularning barchasi futbolchilarning 
yorib kirish, hujumkor harakatlaridir. Hujumga, shuningdek, o`yinchining raqibdan 
to`pni olib qo`yib uni o`zida egallashga intilishi ham kiradi.
HUJUM TAKTIKASI – to`p ixtiyorida bo`lgan jamoaning raqib 
darvozasini zabt etish uchun qiladigan harakatlarini uyushtirish tushuniladi. 
Himoya (nazorat)ga olish – himoyani amalga oshirish usullari, ular quyidagilar: 
asosiy himoyachi bo`sh zonalarni qisqartiradi va hujum qilayotgan jamoaning 
zarbasi yo`liga to`g`anoq bo`ladi (zonal himoya); himoyachi raqib hujumchilariga 
imkon qadar yaqin yuradi, bo`sh zonalarni yopadi va raqibga zarba berish, qisqa va 
uzoq masofalarga to`p oshirishga xalaqit beradi (shaxsiy nazorat).