TOVUSH CHO‘ZIQLIGI Tovush toʻlqini tebranishining davomliligi.
TOVUSH ORTTIRILISHI Fonetik yoki morfologik shart-sharoit ta’siri bilan soʻzda yangi (avval boʻlmagan) tovushning paydo boʻlishi: isi – issiq, achi – achchiq, doir – doyir, egallamoq (ega+la) kabi. Tovush orttirilishi koʻproq oʻzlashma soʻalarning og‘zaki talaffuzida uchraydi: qoida – qoyida, oson – onson, fikr – fikir, hukm – hukum kabi.
TOVUSH PAYCHALARI – ayn. Un paychalari.
TOVUSH QONUNLARI – q. Fonetik qonun.
TOVUSH TEMBRI Tovushning asosiy toniga qoʻshiladigan yordamchi ton – obertonlarga bogʻliq holda yuzaga keladigan oʻziga xos sifati.
TOVUSH TILI Eshitish bilan qabul qilinadigan til. Qiyos. Imo-ishora tili.
TOVUSH TUSHISHI Soʻzning oʻzida, soʻz yasalishi va shakl yasalishnda ma’lum fonetik sharoit (sabab) bilai unli yoki undoshning talaffuz etilmasligi. Masalan, ke (< kel), do‘s (< doʻst), xursan (< xursand), og‘zi (< og‘iz+i), bilarkan (Q. Apokopa. Sinkopa. Diyereza. Eliziya.
TOVUSH O‘ZGARISHI – ayn. Fonetik oʻzgarish.
TOVUSHGA TAQLID NAZARIYASI Tilning paydo boʻlishi haqidagi qadimgi nazariyalardan biri. Bu nazariyaga koʻra, inson tabiatdagi turli tovushlarga taqlid qilgan va shu yoʻl bilan til paydo boʻlgan.
TOVUSHGA TAQLID SOʻZ Inson, hayvon va boshqa narsalar tovushini taqlid ifodalovchi soʻz: gumbur, gʻiyq, moʻ, inga-inga kabi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
