B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar

NOIZCHIL QO‘SHIMCHALAR Soʻz yasalishida biror model, soʻz yasalish tipi (q.) hosil qilmaydigan, bir-ikki soʻz yasalishidagina uchray­digan qo‘shimchalar. Masalan, oʻsimta, koʻrk, ichak kabi soʻzlardapi -ta, -k, -ak qo‘shimchalari.
NOLISONIY OMILLAR Til taraqqiyotiga ta’sir koʻrsatuvchi obyektiv voqe­likka doir (til qonuniyatlaridan tashqari) shart-sharoitlar. Bunday shart-sharoitlarga birinchi navbatda ijtimoiy-siyosiy omillar kpradi.
NOMINALIZATSIYA – q. Nomlanish.
NOMINATIV BIRLIKLAR – q. Nomlovchi birliklar.
NOMINATIV FUNKSIYA – q. Nomlash pazifasi.
NOMINATIV MA’NO – q. Nomlovchi ma’no.
NOMINATSIYA (lot. nominatio – atash, nom qoʻyish) Tilda nomlash vazifasini bajaruvchi birliklarni (soʻz, soʻz birikmasi kabilarni) hosil qilish.
NOMINATIV GAP – q. Nomlovchi gap.
NOMLASH VAZIFASI– q. Soʻzning nomlash vazifasi.
NOMLASHISH Transformatsiyaning bir usuli; predikativ sintagmaniig nomlovchi sintagmaga aylantirilishi. Masalan, Akbar keldi. – Akbarning kelishi. Akbar keldi, boshqa odam kelmadi. – Akbardan boshqa odam kelmadi.
NORMATIV GRAMMATIKA Soʻz shakllari va sintaktik qurilish mo­del­larining me’yor talablariga javob berishini belgilovchi grammatika.
NUTQIY ALOQA VAZIFASI – q. Soʻzning nutqiy aloqa vazifasi, Gapning nutqiy aloqa vazifasi, Tilning nutqiy aloqa vazifasi
NUMERATIVLAR – q. O‘lchov soʻzlari.
NUQTA Darak gap va tinch ohang bilan aytiladigan undov gap oxirida, shartli qisqartmalarda qoʻllanadigan tinish belgisi (.): Bir zumda osmonni bulut qopladi. (D. Kamol­jonova)
NUQTALI VERGUL Ustma-ust joylashgan nuqta va verguldan tashkil topgan tinish belgisi (;) boʻlib, tarkibi murakkab gap boʻlaklari orasiga, qoʻshma gaplarning mazmunan bir-biriga yaqin boʻlgan qismlari orasiga, raqamlash bilan sanalgan par­cha­lar orasiga qoʻyiladi.
NUTQ A’ZOLARI Nutq tovushlari hosil boʻlishida ishtirok etuvchi a’zo­lar. Nutq tovushlari hosil boʻlishida ishtirok etish darajasiga koʻra nutq a’zolari ikki asosiy turga boʻlinadi: faol nutq a’zolari (q.), nofaol nutq a’zo­lari (q.).
NUTQ APPARATI Nutq a’zolari majmui (lab, tish, til, tanglay, kichik til, og‘iz bo‘shlig‘i, burun bo‘shlig‘i, bo‘g‘iz usti bo‘shlig‘i, o‘pka, bronx­lar, diafragma, bo‘g‘iz, nafas yo‘li).