B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar


Download 387.41 Kb.
bet116/194
Sana13.01.2023
Hajmi387.41 Kb.
#1092258
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   194
Bog'liq
O`QUV LUG`ATI

TURLOVCHI QO‘SHIMCHALAR Kelish-ik shakllarini hosil qiluvchi aff-ikslar: -ni (talabani), -ning (talabaning), -ga (talabaga), -da (talabada), -dan (talabadan).
TUSHUM KELISHIGI Harakat yoʻnalgan obyektni (harakat obyektini) bildi­ruvchi kelishik. Bu kelishik shakli -ni affnksi yordamida yaealadi: rubobni, kitobni, yerni kabi. Tushum kelishigida ot belgili yoki belgisiz holatda boʻlishi mumkin: Kecha kitob o‘qidim (belgisiz) – Kitobni kecha oʻqidim. (belgili). Bu kelishik shaklidagi soʻz gapda vositasiz toʻldiruvchi (q.) vazifasida keladi.
TO‘SIQSIZ ERGASH GAP Mazmuni bosh gapning mazmuniga zid boʻlsa ham, bosh gapdan anglashilgan harakat-hodisaning yuz berishvga toʻsiq boʻlmay­ditgan harakat-hodisani bildiruvchi ergash gap: Yomgir boyagidan ancha tezlash­gan bo‘lsa-da, osmon yorisha bosh­lagan edi. (S. Karomatov)
TO‘SIQSIZLIK HOLI Ish-harakatning roʻy berishiga toʻsiq boʻla olmaydigan harakat-hodisani bildiruvchi hol: Ular tarbiyachilarining qan­chadan qancha uqti­rish­lariga qaramay, tushdan so‘ng g‘oyib bo‘lishgandi. (M. Xidir)
TUSLANISHLI FE’Lq. Fe’lning tuslanishli shakli.
TUSLANISHSIZ FE’Lq. Fe’lning tuslanishsiz shakli.
TUSLOVCHI QO‘SHIMCHALAR (tuslovchilar) Fe’lning shaxs-son shakl­larini hosil qiluvchi qo‘shimchalar. q. Tuslanish.
TO‘XTAM Turli «maqsad va vazifa bilan nutq oqimining toʻxtashi, uzilishi; pauza.
TUZILISH Tilning yoki ayrim til birliklarining (soʻzlar, gaplar va h.) qurilish tarhi: Gapning tuzilishi. Semantik tuzilish. Soʻz yasalish tuzilishi.
TUZILMA Til birliklarining nutqda grammatik xususiyatlari asosida oʻzaro birikishi bilan tashkil topgan sintaktik butunlik: Koʻmakchili tuzilma. Koʻchirma gapli tuzilma.
TUSLANISH Kesim vazifasida kelgan so‘zning shaxs-son shakllarida oʻzga­rishi: oʻqiyapman, oʻqiyapsan, o‘qiyapti(lar); talabaman, talabasan, (u) talaba, tala­ba­miz, talabasiz.



Download 387.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling