B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar


Download 387.41 Kb.
bet120/194
Sana13.01.2023
Hajmi387.41 Kb.
#1092258
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   194
Bog'liq
O`QUV LUG`ATI

UNLILLR GLRMONIYASIayn. Singarmonizm.
URGʻU Turli fonetik vositalar (masalan, ovozni kuchaytirish) orqali boʻgʻin yoki soʻzni ajratish, shu ajratishga xos kuchli talaffuz. Ajratish obyektiga koʻra urgʻuning ikki turi farqlanadi: 1) soʻz urgʻusi (q.); 2) fraza urgʻusi (q.).
URGʻULI UNLI Soʻzdagi urgʻu tushgan unli.
URGʻUSIZ BO‘GʻIN Urgʻu tushmagan (urgʻu olmagan) boʻgʻin.
URGʻUSIZ UNLILAR Urgʻuli boʻgʻin oldi yoki ketidagi turli darajadagi reduk­siya bilan talaffuz etiladigan unlilar.
USLUB 1. Til unsurlarining ma’lum vazifa bajarishiga bogʻliq holda birlasha­digan, til birliklarining oʻzaro tanlanishy, birikishi va sh. k. bilan ajralib turuvchi tizim­lar: Til uslublari. Funksional uslublar.
2. Til vositalaridan foydalanishning ma’lum bir yozuvchi, asar, janr uchun xos boʻlgan usullari majmui: Oybek uslubi. Felyetonlar uslubi.
3. Til vositalarining ekspressiv-uslubiy belgi asosida tanlanishi (saylanishi); nutqning soʻz qoʻllash va sintaksis me’yorlariga mos holda tuzilishi: Rasmiy uslub. Kitobiy uslub. Oddiy uslub. Akademik uslub.
USLUBIY BELGI Til birliginiig uslubny jnhatdan oʻziga xosligini koʻrsa­tuvchi belgi-alomati.
USLUBIY BO‘YOQ Soʻzning lugʻaviy ma’iosnga uslubny jihatdan qoʻshim­cha tarzdagi ma’no nozikligi. Masalan, doʻndirmoq soʻziniig bajarmoq soʻzidan, ketvorgan soʻzining kelishgan soʻzidan farqli ma’no nozikligi shu soʻzlarga xos us­lu­biy boʻyoqdir.
USLUBIY ME’YOR Uslubiy talablarga mos holda qo‘shimcha tanlashni, soʻz­larni oʻzaro bogʻlashni belgilovchi me’yor. Masalan, oʻqimoqda, oʻqiyajak kabp shakl yasalishi umumnutqda emas, balki rasmiy nutqdagina oʻrinli boʻladi.
USLUBIY SINONIMLAR Ma’lum bir uslubga oidligi, uslubiy boʻyogʻi bilan oʻzaro farqlanadigan sinonimlar. Masalan, osmon, samo, ko‘k, falak sinonimlari.
USLUBIY TAHLIL Matnning, uning qismlarining nutq uslublaridan qaysi biriga oidligi, bu oidlikni belgilovchi omillar va shu kabilarni belgilash nuqtayi naza­ri­­dan boʻladigan tahlil.
USLUBIYAT Til birliklarining uslubiy imkoniyat va xususiyatlari, funksional-us­lubiy, emotsional-ekspressiv boʻyogʻi, shuningdek, nutqda til vositalarini maq­sadga muvofiq tarzda tanlash va qoʻllash haqisdagi ta’limot. Q. Uslub.

Download 387.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling