Balalar psixologiyasi kk

 
A`debiyatlar. 


«Bolalar psixologiyasi va uni o`kitish metodikasi» Z. Nishanova, G. Alimova. T- 2006 
Tema ; Mektepke shekemgi ta`rbiya jasinda miynet protsesinin` o`zgesheligi. 
Joba: 
1.Baqsha jasinda miynet xizmetinin` o`zgeshelikleri.
2. Baqsha jasindag`i balalardin` u`lkenler miynetine qatnasi. 
3. Miynet xizmet tu`rininn` balanin` ruwxiyatina ta`siri. 
Ta`rbiya tu`sinigi ta`lim tu`sinine qarag`anda ken` ha`m ta`limnin` toliq maqsetinin` qandayda bir 
ta`repinU` ya bala intelktual qa`bileti, ya estetik, ya aqiliy, sipatlarin ta`rbiyalawg`a qaratilg`an. 
A`lbette bul na`rse a`hmiyetli, biraq sheber ta`rbiyashi usillarin tan`lawi menen ku`shli emes.
A.S.Makarenko ta`rbiyashi islerin ko`rip shig`ip aytadi,ta`rbiyashi xizmeti,tiykarinan,bag`dari menen 
sho`lkemlestiriwshilik barisi da esaplanadi.Demek,ta`rbiyashi sheberligi, basqa na`rse emes, ba`lkim balalar 
turmisin sho`lkemlestiriwshi sheberlik. Ta`rbiyashi sheberligi-oqiwshi na`tiyjeli rawajlaniwina ta`sir etiwshi 
pedagogikaliq halatlardi jarata biliwde ko`rinedi. Sheberlikte baqlaw ha`m a`meliy tig`izlig`i. 
Hesh qashan birde bir jetiskenlik ha`reket tu`nilmegen yaki stixiyaliq bolmaydi. Ha`r qanday na`tiyjeli 
usillardin` tiykarg`i ha`m jeterli sha`rti sol maqsetke jetiw waziypalarin,yag`niy ta`rbiya jag`daylarinin` 
nizamliqlarin biliw demekdur. 
Ta`rbiya sheberligi-bul tek jeterli baqlaw bilimlerin iyelew g`ana emes,ba`lkim ta`rbiya 
nizamliqlari,balalar toparlari turmisin sho`lkemlestiriw nizamliqlarinan kelip shig`atug`in barliq na`rse,usil ha`m 
metodlardi turmisqa,aktiv ta`sir etiw demekdur. 
v) Ta`rbiyashinin` tiykarg`i ko`nlikpeleriU`
Ta`rbiya sheberligi mazmuninin` tiykari bilim ha`m og`an tiykarlang`an ko`nlikpeler bolip 
esaplanadi.Ta`rbiyashinin` a`hmiyetli ko`nlikpelerine tu`rli pedagogikaliq halatlarda balalar du`nyasinda ju`z 
beretug`in tu`rli protsesslerdi qabil qiliw ko`nlikpeleri,halatti tan`lawg`a qaratata`sir etiletug`in G`maqset-qural-
na`tiyjeG`mu`na`sibetlerdi analiz etiw ko`nlikpesi,diiqqatti tez bag`darlay aliw,birinen ekinshisine tez o`tkere 
aliw ko`nlikpesi,balalar menen oynay aliw ko`nlikpesi,ko`plep pedagogikaliq jag`daylardan a`hmiyetlisin ajiratip 
aliw ko`nlikpesi,tu`rli ta`repten jag`daydi bahalay aliw ko`nlikpesi,bir qiyli jag`dayda ha`r tu`rli ta`sir usillarinan 
paydalana aliw ko`nlikpesi,o`zinin` keypiyatin,ishki sezimin ha`m pikirin,so`z,mimika,ha`reketler arqali jetkere 
aliw ko`nlikpesi. 
Joqarida sanap o`tilgen ko`nlikpeler menen birge to`mendegilerde a`hmiyetliU` oqiwshilardin` barliq 
islerinde olar menen kontakt ornata aliwU`indevidual jaqinlasiw ko`nlikpesiU`oqiwshilardi jaman ha`m jaqsig`a 
ajiratpasliqU` balalar o`z-ara mu`na`sebetlerdi ayriqsha a`hmiyetke iye. Ta`rbiyashinin` is ta`jiriybesi balalar 
mu`na`sibetlerin jo`neltire aliw ko`rkem o`ner menen xarakterlenedi. 
Mu`na`sibetler diziminde tuwri bahalay aliw pikirlewdin` tu`rleniwi tiykarinda ha`r bir ja`miyet 
ag`zasinin` qimbatli ta`repleri shaxs sipatinda ashilip baradi. Sol ja`miyette do`retiwshilik iskerligi da`slepki 
sa`betlesiw isti juwmaqlaw basqishi ushin za`ru`r. Bul orinda balalar qanday o`zgergenligi qanday sipatlarg`a iye 
bolg`anlig`i esapqa alinadi. 
Baha bul orinda unamli o`z-ara bir birin tuwri tu`siniw tiykarinda boliwi kerek. Tuwri mu`na`siberler 
tu`rleniw juwmaqlawshi jiyindi G`shaqmaqG` shig`ariw ta`rbiyalaniwshi qulqi ha`m problemalarin sheshiw,ha`r 
bir waziypalarin orinlawda ayrim shaxs isin bahalaw ha`m tuwri ornina qoyiwdan ibarat boliwi za`ru`r. 

---

15
Balalar a`tirapinda g`i mu`na`sibetlerin tuwri basqariw ushin ustaz ta`rbiyashig`a ja`miyet ishindegi ha`m 
ja`miyetshiler ortasindag`i baylanisti, qarama-qarsiliqtiq kelip shig`iwi ta`biyatin biliw za`ru`r bolip esaplanadi. 
Ja`miyette shaxslar ara ma`seleler a`melge asiriwshi bir neshe qarama qarsiliqlardi ajiratip ko`rsetedi.